LocationsŽenski pokret AFŽ: Početak emancipacije društva i važna lekcija za budućnost
December 5, 2023
Kolašin, 5. decembra 2023. godine – Osnivanje ženskog pokreta prije 80 godina u Kolašinu označilo je početak emancipatorskog puta žena i cjelokupnog crnogorskog društva. Danas, nakon 80 godina otkako su žene ravnopravno učestovale u naroodnoslobodilačkoj borbi, izborile politička i ekonomska prava, proces osvajanja sloboda i punih uživanja izborenih prava nije završen, naročito imajući u vidu retrogradne procese i repatrijarhalizaciju društava.
Ovo je poručeno na trećem događaju u okviru Razgovora o rodnoj ravnopravnosti „Nedovršena emancipacija – Gdje smo nakon 80 godina“, kojim je obilježen jubilej povodom osnivanja ženskog pokreta u Crnoj Gori, okupljenog oko antifašističkog ustanka crnogorskog naroda pod imenom AFŽ za Crnu Goru i Boku.
O istorijskim prilikama, ulozi žena i načinu na koji Crna Gora vrednuje njihovo nasljeđe i ključnom pitanju – zašto se ove vrijednosti nijesu ukorijenile u našim društvima u posljednjih 80 godina – govorili su predstavnici i predstavnice SUBNOR-a, akademske zajednice, medija, Vlade, Opštine Kolašin, regionalne feminističke mreže, UNDP-a i mnogi drugi.
Kako je poručeno, današnji datum je jedan od najznačajnijih za emancipaciju žena u Crnoj Gori, jer su odluke koje su donesene u Kolašinu prije 80 godina odredile kontekst ženske ravnopravnosti i emancipacije crnogorskog društva. Svi njihovi politički zahtjevi i vizionarstvo i danas su aktuelni i u potpunosti se poklapaju sa agendom održivog razvoja koju su UN napravile decenijama kasnije.
Ocjena panelista i panelistkinja je da taj emancipatorski iskorak nije valorizovan na pravi način. Danas, kako je istaknuto, višestruke krize oblikuju konktest koji zahtijeva da cjelokupni svijet, Evropa i region revalorizuju vrijednosti na kojima je nastala savremena civilizacija i zaštiti nivo stečenih prava i sloboda. Jasno je da nema darivanih sloboda i prava i da se u kontinuitetu moraju potvrđivati.
Kako je zaključeno, današnji datum nije samo osvrt na prošlost, već temelj i inspiracija za budućnost. Razgovori o rodnoj ravnopravnosti osvijetlili su djelovanje ženskog pokreta unazad osam decenija, koji može poslužiti kao platforma za učenje.
U Kolašinu, nakon održanog panela, partnerke iz civilnog sektora i akademske zajednice ukazale su na istorijske staze i tačke borbe ženskog pokreta, nakon čega je igrana i predstava „Politička istorija žena Crne Gore“, koja je rađena na osnovu istoriografske građe i autentičan je presjek procesa razvoja prava žena u Crnoj Gori.
Na događaju su učestvovali: Tatjana Koprivica, istoričarka umjetnosti i istraživačica, Adnan Prekić istoričar i istraživač, Milica Nikolić i Marija Blagojević, ekspertkinje za rodnu ravnopravnost UNDP-a, Branko Baletić, akademik CANU, Aida Koluder-Agić, članica regionalne feminističke mreže, Sonja Lokar, međunarodna ekspertkinja za rodnu ravnopravnost, Dragan Mitov Đurović, generalni sekretar SUBNOR-a, Jasmina Nikčević, članica GO SUBNOR-a, Milosava Bulatović, predstavnica Opštine Kolašin, Biljana Pejović, načelnica Odjeljenja za rodnu ravnopravnost, Kaća Đuričković, liderka UNDP Tima za rodnu ravnopravnost i Duška Pejović, novinarka i trenerica za rodnu ravnopravnost.
Događaj je organizovao UNDP, u saradnji sa ambasadama Češke Republike i Austrije u Crnoj Gori, Delegacijom Evropske unije, Opštinom Kolašin, Centrom za kulturu Kolašin, SUBNOR-om,Crnogorskom akademijom nauka i umjetnosti (CANU), civilnim društvom, te Odjeljenjem za poslove rodne ravnopravnosti Ministarstva za ljudska i manjinska prava.
