فرهنگ اصطلاحات اقلیمی: نسخه طبیعت

November 12, 2024

نسخه الکترونیک این فرهنگ را از اینجا دانلود کنید. اطلاعات بیشتر در مورد فعالیت های برنامه توسعه ملل متحد در زمینه طبیعت، و همچنین اخبار و پیشرفت اقدامات جهانی محیط زیست را در اینجا بیابید

رابطه ما با دنیای طبیعی‌مان مختل شده است. منابعی که در حال حاضر مصرف می‌کنیم معادل ۱.۷ سیاره زمین است، که بسیار فراتر از ظرفیت بازسازی این سیاره است

به همین دلیل، مهم است که افراد بسیار بیشتری برای حفاظت و احیای طبیعت و تنوع زیستی وارد عمل شوند

اگر تازه با فعالیت‌های زیست‌محیطی آشنا شده‌اید یا اخبار تغییرات اقلیمی را دنبال می‌کنید اما در زمینه بحران طبیعت و تنوع زیستی اطلاعات اندکی دارید، این راهنما که شامل برخی از پرکاربردترین و مهم ترین اصطلاحات و مفاهیم است، برای شماست

از شما دعوت می کنیم که این فرهنگنامه را مطالعه کنید، آن را به خاطر بسپارید و با افرادی که ممکن است از آن بهره‌مند شوند به اشتراک بگذارید

بحران طبیعت

بحران طبیعت به کاهش سریع و خطرناک منابع طبیعی جهان و ثبات سیستم‌های اکولوژیکی سیاره ما در قرن گذشته اشاره دارد. این بحران ناشی از فعالیت‌های انسانی مانند جنگل‌زدایی، صید بی‌رویه و آلودگی است که به الگوهای تولید و مصرف ناپایدار و جمعیت رو به رشد بشر مرتبط است. ریشه‌های این بحران طبیعت از نحوه کم‌ارزش‌سازی طبیعت در سیستم‌های جهانی و زندگی روزمره ما سرچشمه می‌گیرد

بشریت در حال حاضر از منابعی معادل 1.7 زمین استفاده می کند، که بسیار فراتر از آن چیزی است که اکوسیستم های سیاره قادر به بازسازی آن هستند. این مصرف در کشورهای با درآمد بالا بسیار بیشتر از کشورهای با درآمد پایین یا متوسط است و در نتیجه، یک بحران سه‌گانه سیاره‌ای را به وجود آورده است که شامل نابودی تنوع زیستی، تغییرات اقلیمی و آلودگی است

نزدیک به دو میلیون از هشت میلیون گونه گیاهی، حشرات و جانوران زمین با خطر انقراض روبرو هستند و بیش از 75 درصد از زمین های بدون یخ، 66 درصد از محیط های دریایی و 85 درصد از تالاب‌ها به طور قابل توجهی در اثر فعالیت‌های انسانی تغییر یافته است. برای تغییر از وضعیت منفی به وضعیت مثبت برای طبیعت، بشریت باید زمین‌ها، آب‌ها و اقیانوس‌های بیشتری را حفظ و احیا کند، شیوه‌های کشاورزی احیاکننده اتخاذ کند، به الگوهای پایدار تولید و مصرف روی آورد، و برای خدمات طبیعت ارزش‌های مالی تعیین کند تا این خدمات در سیاست‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها اولویت پیدا کنند

حدود سیاره زمین

حدود سیاره زمین محدودیت‌های منابع و سیستم‌های حفاظتی زمین را تعریف می‌کند که فضایی ایمن برای فعالیت بشر ایجاد می‌کنند. حدود سیاره، میزان آسیب‌پذیری سیستم‌های حیات‌بخش زمین را مشخص می‌کند و محدودیت‌های رشد اقتصادی و جمعیتی لازم برای حفظ یک محیط پایدار را توضیح می‌دهد. این حدود، دیدگاه‌های اقتصادی غالبی که سیاره زمین را دارای ظرفیت نامحدود می‌دانند به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که توسعه و بقای ما با محدودیت‌های اکولوژیکی در هم تنیده است
ثبات و تاب‌آوری سیستم زمین را 9 فرآیند تنظیم می‌کنند و برای هر کدام یک حد و مرز سیاره زمین مشخص شده است. تا سال ۲۰۲۳، از این 9 مرز، از شش مرز - تغییرات اقلیمی، یکپارچگی زیست‌کره، تغییرات سیستم اراضی، استفاده از منابع آب شیرین، جریان‌های زیست‌شیمیایی و موجودیت‌های جدید (مانند مواد شیمیایی و پلاستیک‌های ساخته‌شده توسط انسان) - عبور شده‌ که بشریت و کلیت حیات بر روی زمین را با خطرات جدی روبرو کرده است. همچنین اسیدی شدن اقیانوس‌ها به آستانه بحرانی نزدیک شده است

تخریب زمین

تخریب زمین زمانی اتفاق می‌افتد که فعالیت‌های انسانی از زمین بهره‌برداری می‌کنند و این امر منجر به کاهش کارآیی زمین، تنوع زیستی، حاصلخیزی خاک و سلامت کلی آن می‌شود. تخریب زمین پیامدهای گسترده ای دارد: الگوهای بارندگی را مختل می‌کند، فراوانی و شدت رویدادهای شدید آب و هوایی مانند خشکسالی و سیل را افزایش می‌دهد و پتانسیل ذخیره کربن اکوسیستم ها و خاک ها را محدود می‌کند. این تأثیرات درازمدت بر امنیت غذایی و ثبات اجتماعی و سیاسی جوامع اثر می‌گذارد و می‌تواند منجر به افزایش فقر، منازعات و مهاجرت شود

اگر روند کنونی تخریب زمین ادامه یابد، تا سال 2050 ممکن است 90 درصد از زمین‌های جهان به عنوان زمین‌های تخریب شده طبقه‌بندی شوند. «خنثی‌سازی تخریب زمین» وضعیتی است که در آن مقدار و کیفیت منابع زمین مورد نیاز برای پشتیبانی از عملکردها و خدمات اکوسیستم پایدار می‌ماند یا در طول زمان و در مکان‌ها و اکوسیستم‌های مختلف بهبود می‌یابد. خنثی‌سازی تخریب زمین می‌تواند با اتخاذ شیوه‌های مدیریت پایدار زمین، تحول به کشاورزی احیاکننده، و احیای طبیعت و اکوسیستم‌های تخریب شده حاصل شود. این امر برای تضمین امنیت غذایی برای جمعیت انسانی بالغ بر هشت میلیارد نفر بسیار مهم است، زیرا شیوه‌های کنونی کشاورزی، خاک را تا 100 برابر سریع‌تر از آنچه که از طریق فرایندهای طبیعی می‌توانند احیا شوند، تخریب می‌کنند

هدف «کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان زایی» (UNCCD) دستیابی به خنثی‌سازی تخریب زمین با توقف و معکوس کردن این روند است. این کنوانسیون از 131 کشور متعهد به متوقف کردن تخریب زمین تا سال 2030 حمایت می‌کند

کانون تنوع زیستی

کانون تنوع زیستی منطقه ای است با تنوع بسیار بالای گونه‌هایی که هم جایگزین‌ناپذیر و هم در معرض خطر نابودی تنوع زیستی هستند. کانون‌های تنوع زیستی به مناطقی اطلاق می‌شود که حداقل ۱۵۰۰ گونه گیاهی دارند که در هیچ جای دیگر کره زمین یافت نمی‌شود و حداقل ۷۰ درصد از پوشش گیاهی طبیعی و اصلی خود را از دست داده‌اند

این کانون‌ها از نظر بیولوژیکی غنی ترین مناطق جهان هستند که نزدیک به 50 درصد از همه گونه‌های گیاهی منحصر به فرد و حدود 35 درصد از گونه‌های پرندگان، پستانداران، خزندگان و دوزیستان را در خود جای داده اند. با این حال، این مناطق به شدت تهدید می‌شوند

در حال حاضر 36 کانون تنوع زیستی در سراسر جهان وجود دارد. اگرچه تخمین زده می‌شود که کانون‌های تنوع زیستی زمانی بیش از 15 درصد از زمین‌های جهان را پوشش می‌دادند، اما اکنون به دلیل اقدامات و بهره‌برداری انسان، زیستگاه‌های آنها به حدود 2.5 درصد کاهش یافته است. تغییرات اقلیمی این اکوسیستم‌ها را بیشتر بی‌ثبات کرده و سرعت نابودی زیستگاه‌ها را تسریع می‌کند. برای توقف و معکوس کردن نابودی طبیعت، حفاظت از منابع کربن و جلوگیری از فروپاشی اکوسیستم‌هایی که حیات روی زمین به آن‌ها وابسته است، حفاظت و احیای کانون‌های تنوع زیستی بسیار مهم است

اکوساید (بوم کشی)

اکوساید (بوم‌کشی) به ویرانی یا تخریب طبیعت گفته می‌شود که به زیان حیات انسان است، به‌گونه‌ای که شامل «اعمال غیرقانونی یا عامدانه‌ای است که با آگاهی از احتمال زیاد ایجاد آسیب شدید، گسترده یا طولانی مدت به محیط زیست انجام می‌شود»
چندین کشور قوانین ملی علیه بوم‌کشی یا نابودسازی محیط زیست تصویب کرده‌اند تا از اقدامات منجر به تخریب جدی محیط زیست جلوگیری کنند و مسئولیت کیفری شخصی برای چنین اعمالی برقرار سازند. این می‌تواند به این معنا باشد که افراد، از جمله رهبران شرکت‌ها و سران کشورها، ممکن است به دلیل ایجاد آسیب‌های عمده زیست‌محیطی تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و با مجازات زندان روبه‌رو شوند
اکوساید موجب تضعیف کشورها و جوامعی می‌شود که برای بقای خود به خدماتی وابسته هستند که اکوسیستم‌های سالم مانند هوا و آب پاک، گرده‌افشانی و غذا فراهم می‌کنند. برای مردم بومی و جوامع محلی، تخریب طبیعت ناشی از استخراج منابع و تغییرات اقلیمی می‌تواند فرهنگ‌ها و شیوه‌های زندگی آن‌ها را نیز تهدید کند. اکوساید همچنین توانایی زمین برای پشتیبانی از نسل‌های آینده و شانس آن‌ها برای برخورداری از حقوق بشر بنیادین جهانی را به شدت به خطر می‌اندازد

اقتصاد سبز

اقتصاد سبز یک سیستم اقتصادی است که رفاه انسان را ارتقا می‌دهد، برابری اجتماعی ایجاد می‌کند و در عین حال خطرات زیست محیطی و کمبود منابع را کاهش می‌دهد. در اقتصاد سبز، تمرکز بر دستیابی به توسعه پایدار با ایجاد کار شایسته و مشاغل سبز، حفاظت از تنوع زیستی و خدمات اکوسیستمی، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی، ارتقای بهره‌وری منابع، و پیشبرد عدالت و انصاف در میان گروه‌های اجتماعی مختلف و نسل‌ها است

تامین مالی سبز با فراهم کردن جریان‌های مالی لازم از منابع عمومی و خصوصی برای بخش‌های اساسی توسعه پایدار مانند کشاورزی و شیلات، آب، جنگل‌ها، زیرساخت‌ها، انرژی، صنعت، فناوری، حمل‌ونقل و گردشگری، نقش مهمی در حمایت از اقتصاد سبز ایفا می‌کند. در یک اقتصاد سبز، سرمایه‌گذاری‌های مالی در این بخش‌ها، ریسک‌های زیست‌محیطی و اجتماعی را مدیریت می‌کند، و در عین حال فرصت‌هایی را که هم بازده مالی و هم منافع زیست‌محیطی به همراه دارند، غنیمت می‌شمارد و پاسخگویی در شیوه‌های مالی را ارتقا می‌دهد

اقتصاد سبز به دنبال منافع سه‌گانه در زمینه‌های اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی است. با هماهنگ‌سازی چارچوب‌های نظارتی، ارائه مشوق‌های مالی عمومی و تسهیل تأمین مالی سبز در بخش‌های مختلف، کشورها می‌توانند هم‌افزایی‌های مثبت را شناسایی کنند که به ایجاد یک سیستم اقتصادی پایدار و فراگیر کمک ‌کند که هم برای مردم و هم برای طبیعت مفید باشد

اقتصاد آبی (دریا محور)

اقیانوس‌های جهان – با دما، خواص شیمیایی، جریان‌ها و حیات خود – سیستم‌های جهانی را هدایت می‌کنند که کره زمین را برای نوع بشر قابل سکونت می‌سازد. آب باران، آب آشامیدنی، آب و هوا، اقلیم، مناطق ساحلی، بسیاری از غذاها، داروها و حتی اکسیژن موجود در هوایی که تنفس می کنیم، همه توسط دریاها تامین و تنظیم می شوند. با این حال، به دلیل تغییرات اقلیمی، سلامت اقیانوس‌های ما اکنون در معرض خطر جدی قرار دارد

مفهوم اقتصاد آبی (دریامحور) به دنبال ترویج توسعه اقتصادی، شمول اجتماعی، و حفظ یا بهبود معیشت و در عین حال تضمین پایداری زیست محیطی اقیانوس‌ها و مناطق ساحلی است

اقتصاد آبی شامل اجزای متنوعی است، از جمله صنایع سنتی موجود بر پایه اقیانوس مانند شیلات، گردشگری و حمل‌ونقل دریایی، و نیز فعالیت‌های جدید و نوظهور مانند انرژی‌های تجدیدپذیر فراساحلی، آبزی‌پروری، فعالیت‌های استخراجی از بستر دریا و بیوتکنولوژی دریایی

کشاورزی احیاکننده

کشاورزی احیا کننده روشی از کشاورزی است که خاک را تغذیه و سلامت آن را بازیابی می‌کند و در نتیجه مصرف آب را کاهش می‌دهد، از تخریب زمین جلوگیری می‌کند و تنوع زیستی را ارتقا می‌دهد. کشاورزی احیا کننده با به حداقل رساندن شخم زنی زمین، استفاده از تناوب کاشت و مصرف کودهای حیوانی و کمپوست، تضمین می‌کند که خاک، کربن بیشتری ذخیره می‌کند، رطوبت بیشتری حفظ می‌کند و به دلیل وجود جوامع قارچی فعال، سالم‌تر است

کشاورزی صنعتی مسئول یک سوم انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان است، 70 درصد از آب شیرین ما را مصرف می‌کند و با استفاده از ماشین‌آلات سنگین، کودهای شیمیایی و سموم آفت‌کش موجب تخریب خاک می شود. همچنین بزرگ‌ترین عامل نابودی تنوع زیستی است. در مقابل، کشاورزی احیاکننده به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، حفظ آب و احیای زمین کمک می کند. علاوه بر این، خاک سالم غذای بیشتر و مغذی تری تولید می کند و اثرات مثبت دیگری بر اکوسیستم و تنوع زیستی دارد

راه کارهای طبیعت محور

راه‌کارهای طبیعت‌محور، اقداماتی برای حفاظت، نگهداری، احیا و استفاده پایدار و مدیریت اکوسیستم‌ها به‌منظور حمایت از تلاش‌های سازگاری با تغییرات اقلیمی و کاهش اثرات آن، حفظ تنوع زیستی و ایجاد معیشت‌های پایدار است. این راه‌کارها اقداماتی هستند که اهمیت دادن به اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی را در اولویت قرار می‌دهند و با مشارکت و رضایت کامل جوامع محلی و مردم بومی که دانش نسلی در حفاظت از طبیعت دارند، طراحی و اجرا می‌شوند

راه‌کارهای مبتنی بر طبیعت در اشکال مختلفی در اکوسیستم‌های خشکی، آب‌های شیرین، سواحل و دریاها به کار گرفته می‌شوند. احیای تالاب‌ها جوامع را در برابر سیلاب‌ها محافظت می‌کند، و حفظ جنگل‌های حرا منابع غذایی را بیشتر می‌کند و اثرات طوفان‌ها را کاهش می‌دهد. جنگل‌ها دی‌اکسید کربن جذب می‌کنند، به تنوع زیستی اجازه رشد می‌دهند، امنیت آب را افزایش می‌دهند و با رانش زمین مقابله می‌کنند. از سوی دیگر، پارک‌ها و باغ‌های شهری به خنک شدن شهرها و محدود کردن تأثیر امواج گرما کمک می‌کنند. شیوه‌های کشاورزی احیاکننده، میزان کربن ذخیره‌شده در خاک را افزایش می‌دهند و سلامت و بهره‌وری آن را بازیابی می‌کنند

راه‌کارهای طبیعت‌محور به‌عنوان یک راهبرد برد-برد برای مردم و طبیعت محسوب می‌شوند، چرا که چندین مشکل را به‌طور همزمان برطرف می‌کنند. این راه‌کارها می توانند شغل ایجاد کنند، فرصت های معیشتی جدید و تاب‌آورتری فراهم کنند، درآمدها را افزایش دهند و در عین حال به حفاظت از کره زمین و مقابله با تغییرات اقلیمی کمک ‌کنند

احیای جنگل و جنگل کاری

جنگل ها با حذف دی‌اکسید کربن و آلاینده‌ها از جوّ زمین، جلوگیری از فرسایش خاک، تصفیه آب و حفظ نیمی از گونه های جانوری، گیاهی و حشرات بر روی زمین، مزایای بسیار زیادی را به ارمغان می آورند. احیای جنگل‌ها و جنگل‌کاری هر دو از موثرترین راه‌کارهای طبیعت‌محور در مقابله با تغییرات اقلیمی و محدود کردن اثرات آن هستند

احیای جنگل‌، فرآیند کاشت مجدد درختان در مناطقی است که پیش‌تر پوشش درختی داشته‌اند، اما جنگل ها به دلیل آتش‌سوزی‌های جنگلی، خشکسالی، آفات یا فعالیت‌های انسانی مانند پاکسازی کشاورزی (تبدیلِ زمین‌های جنگلی به مزارع) از بین رفته‌اند

جنگل‌کاری، فرآیند کاشت درخت در مناطقی است که در گذشته نزدیک جنگلی نبوده است. جنگل‌کاری به احیای زمین‌های کشاورزی متروکه و تخریب شده، جلوگیری از بیابان‌زایی، ایجاد مخازن کربن و ایجاد فرصت‌های اقتصادی تازه برای جوامع محلی کمک می‌کند

بازگرداندن طبیعت وحشی

بازگرداندن طبیعت وحشی یا بازسازی کلان اکوسیستم تخریب شده، به فرآیند بازسازی انبوه اکوسیستم هایی اطلاق می‌شود که در اثر فعالیت‌های انسانی آسیب دیده‌اند. در مقایسه با حفاظت که بر نجات گونه‌های خاص از طریق مداخله اختصاصی انسان تمرکز دارد، این بازسازی کلان بیشتر به اختصاص دادن مناطق وسیعی برای بازسازی طبیعی بر اساس شرایط خاص خود اشاره دارد. این امر گاه مستلزم بازگرداندن گونه‌های مهمی به یک منطقه خاص است که در آن منطقه منقرض شده‌اند، مانند سگ‌های آبی، گرگ‌ها یا علف‌خواران بزرگ که به شکل‌گیری کل اکوسیستم‌ها کمک می‌کنند

بازسازی کلان اکوسیستم های تخریب شده می‌تواند با حذف دی اکسید کربن بیشتر از جوّ زمین از طریق فرآیندهای طبیعی سالم مانند بازسازی جنگل های طبیعی، به مبارزه با تغییرات اقلیمی کمک کند. همچنین با ایجاد زیستگاه‌های غنی از طبیعت که حیات‌وحش را قادر می‌سازد با تغییرات اقلیمی سازگار شوند و با تشدید گرمایش مهاجرت کنند، از انقراض گونه‌ها جلوگیری می‌کند

مخزن کربن

مخزن کربن عبارت است از هر فرآیند، فعالیت یا سازوکاری که به واسطه آن میزان جذب کربن از جوّ زمین توسط آن بیش از انتشار آن باشد. جنگل‌ها، اقیانوس‌ها و خاک بزرگ‌ترین مخازن طبیعی کربن در جهان هستند

اقیانوس‌ها دی‌اکسید کربن را از جوّ زمین از طریق اکوسیستم‌های دریایی و حیات گیاهی و جانوری که در آنها نگهداری می‌شود، جذب می‌کنند. ترسیب کربن در اکوسیستم‌های دریایی معمولاً به عنوان «کربن آبی» شناخته می‌شود. جنگل‌ها و خاک از دیگر مخازن اصلی کربن طبیعی سیاره ما هستند که کربن را در درختان و پوشش گیاهی، تالاب ها و باتلاق‌های توربگاه (ذغال سنگ نارس) و بستر گیاهان ذخیره می کنند

امروزه، فعالیت‌های انسانی، مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی و جنگل‌زدایی، باعث می‌شود نسبت به آنچه که مخازن طبیعی کربن زمین قادر به جذب آن هستند کربن بیشتری در جو منتشر شود، که این امر به گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی منجر می‌شود. فعالیت‌های انسانی و تغییرات اقلیمی همچنین باعث تخریب این مخازن کربن طبیعی شده و انتشار کربنی را که ذخیره می‌کنند به اتمسفر تهدید می‌کند. بنابراین، حفاظت از مخازن کربن و گسترش توانایی آنها برای جذب کربن و ذخیره طولانی مدت آن، یک راهبرد اساسی برای مقابله با تغییرات اقلیمی و تثبیت آب و هوا است

مبادله بدهی در برابر طبیعت

مبادله بدهی در برابر طبیعت ابزارهای مالی هستند که بدهی خارجی یک کشور را در ازای تعهد به حفاظت از طبیعت و تنوع زیستی، مقابله با نابودی طبیعت و بحران اقلیمی کاهش می دهند

کشورهای در حال توسعه که به شدت بدهکار هستند، اغلب در برابر تخریب محیط زیست و تغییرات اقلیمی نیز بسیار آسیب پذیرند. این وضعیت چرخه‌ای معیوب ایجاد می‌کند که در آن بدهی، سرمایه‌گذاری‌هایی را که این کشورها می‌توانند برای افزایش تاب‌آوری در برابر اثرات نابودی طبیعت و تغییرات اقلیمی انجام دهند، محدود می‌کند و آنها را در برابر پیامدهای فروپاشی اکوسیستم، از بین رفتن منابع طبیعی و مخاطرات اقلیمی آسیب پذیرتر می‌کند، و این به نوبه خود موجب افزایش فشار مالی بر آنها می‌شود

مبادله بدهی در برابر طبیعت می‌تواند به کشورها کمک کند تا بار بدهی خود را کاهش دهند، اقتصاد خود را تقویت کنند و تعهدات ملی خود را در زمینه اهداف خرد و کلان مربوط به تنوع زیستی، اقلیم و زمین عملی کنند. در برخی کشورها، این مبادلات باعث کاهش بدهی تا 10 درصد تولید ناخالص داخلی شده است
برآورد می‌شود که مبادله بدهی در برابر طبیعت می‌تواند 100 میلیارد دلار برای کمک به احیای طبیعت و پیشبرد اقدامات اقلیمی ایجاد کند. اما برای تحقق این امر، حجم معاملات باید به میزان قابل توجهی افزایش یابد

اشتراک دسترسی و منافع

اشتراک دسترسی و منافع به معنای تقسیم عادلانه و منصفانه منافع حاصل از استفاده از منابع ژنتیکی است

بسیاری از منابع ژنتیکی ارزشمند از گیاهان، جانوران و میکروب ها در کشورهای در حال توسعه با تنوع زیستی غنی یافت می‌شود. این منابع اغلب توسط چندین نسل از مردم بومی و جوامع محلی، همراه با دانش سنتی در مورد استفاده و ارزش آنها محافظت شده اند. این منابع می‌توانند اهداف مختلفی از جمله تحقیقات پزشکی، نوآوری‌های کشاورزی و محصولات تجاری مانند لوازم آرایشی و نوشیدنی‌ها داشته باشند که نمایانگر مزایای قابل توجه آن‌ها است. منافع ناشی از استفاده از این منابع می‌تواند مالی، آموزشی و فرهنگی باشد و باید به طور منصفانه با مردم یا کشورهایی که این منابع را فراهم کرده‌اند، تقسیم شود

بدون توافقاتی که دسترسی و تقسیم منافع را هدایت کنند، این کشورها، جوامع بومی و مردم محلی ممکن است هیچ منفعتی از استفاده تجاری از منابع طبیعی خود دریافت نکنند. توافقنامه‌های دسترسی و اشتراک منافع، علاوه بر دفاع و ترویج تقسیم عادلانه، همچنین حفاظت از تنوع زیستی و استفاده پایدار از آن را ترغیب می‌کنند

مشاغل سبز

مشاغل سبز، مشاغل شایسته‌ای هستند که به حفاظت و احیای محیط زیست و مقابله با تغییرات اقلیمی کمک می‌کنند. این مشاغل هم در تولید محصولات و خدمات سبز مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، و هم در فرآیندهای دوستدار محیط زیست مانند بازیافت یافت می‌شوند. مشاغل سبز به بهبود بهره‌وری انرژی و مواد خام، محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای، به حداقل رساندن ضایعات و آلودگی، حفاظت و احیای اکوسیستم‌ها، و حمایت از سازگاری با اثرات تغییرات اقلیمی کمک می‌کنند

با گسترش بازار مشاغل سبز، کشورها باید اطمینان حاصل کنند که نیروی کارشان از مهارت‌ها و آموزش‌های خاص مورد نیاز برای انجام این مشاغل برخوردار است. این امر می‌تواند با سرمایه‌گذاری در آموزش جوانان برای مشاغل سبز آینده و با بازآموزی کارکنان صنایع به شدت کربن‌زا محقق شود. برای تضمین عادلانه و همه شمول بودن این فرآیند گذار در کشورها، بازآموزی کارکنان از اهمیت بسیاری برخوردار است

چارچوب جهانی تنوع زیستی

چارچوب جهانی تنوع زیستی برنامه ای است که توسط سازمان ملل متحد و کشورهای عضو آن برای دستیابی به چشم‌ انداز جهانی «دنیایی هماهنگ با طبیعت» تا سال 2050 تدوین شده است. این چارچوب در سال 2022 توسط 196 کشور در کنفرانس تنوع زیستی سازمان ملل متحد (کاپ15) تصویب شد. این چارچوب 23 هدف خاص برای دستیابی تا سال 2030 و چهار هدف بلندمدت برای سال 2050 را تعیین می‌کند

چارچوب جهانی تنوع زیستی، یک راهبرد مشخص را برای حفاظت و احیای تنوع زیستی برای کشورها ترسیم می‌کند. کشورهای عضو درباره تحقق 23 هدف تا سال 2030 توافق کردند که شامل تعهد به حفاظت از 30 درصد از خشکی‌ها، دریاها و آب‌های داخلی، احیای 30 درصد از اکوسیستم‌های تخریب‌شده، به نصف رساندن ورود گونه‌های مهاجم، و کاهش یارانه‌های مضر به میزان 500 میلیارد دلار در سال است. علاوه بر این، چهار هدف بلندمدت بر تضمین سلامت گونه‌ها و اکوسیستم‌ها و توقف انقراض، استفاده پایدار از تنوع زیستی و تقسیم عادلانه مزایای آن، و همچنین کاهش شکاف مالی تنوع زیستی که در حال حاضر به 700 میلیارد دلار در سال می‌رسد، متمرکز هستند

راهبردها و برنامه های اقدام ملی تنوع زیستی

راهبردها و برنامه‌های اقدام ملی تنوع زیستی برنامه‌های ملی هستند که حفاظت و استفاده پایدار از تنوع زیستی در یک کشور را هدایت می‌کنند که تحت «کنوانسیون تنوع زیستی» تدوین شده‌اند

«راهبردها و برنامه‌های اقدام ملی تنوع زیستی» ابزارهای ضروری برای کشورها هستند تا اقدامات لازم برای حفاظت از طبیعت را طراحی و اولویت‌بندی کنند و آنها را در فرآیندهای تصمیم‌گیری ملی، برنامه‌ریزی اقتصادی و سیاست‌گذاری عمومی ادغام کنند. این برنامه‌ها نقش بسیار مهمی در نهادینه کردن اقدامات و حفاظت از محیط زیست در بخش های مختلف سیاست عمومی ایفا می‌کند که برای اجرای تعهدات هر کشور تحت «چارچوب جهانی تنوع زیستی» و اهداف «کنوانسیون تنوع زیستی» ضروری است. ادغام نهادینه سازی به عنوان یکی از ویژگی های اصلی «راهبردها و برنامه‌های اقدام ملی تنوع زیستی» مهم است، زیرا بسیاری از مراجع ملی محیط زیست در بخش‌ها یا وزارتخانه‌های تأثیرگذار حضور ندارند

«راهبردها و برنامه‌های اقدام ملی تنوع زیستی» به کشورها کمک می‌کنند تا با 23 هدف و چهار هدف بلندمدت چارچوب جهانی تنوع زیستی هماهنگ شوند، نیاز به ادغام ارزش‌های تنوع زیستی در سیاست‌های دولتی را برطرف کنند، کسب‌وکارها را به ارزیابی و افشای اثرات فعالیت‌هایشان بر تنوع زیستی تشویق کنند، مصرف پایدار را ترویج کنند، اهداف مالی و منابع مشخصی برای آینده‌ای مثبت برای طبیعت تعیین کنند و اطمینان حاصل کنند که در اقدامات تنوع زیستی عدالت اجتماعی، شمول و عدالت جنسیتی رعایت می‌شود

هر کشوری که به «کنوانسیون تنوع زیستی» پیوسته است، باید با توجه به زمینه و توانایی‌های خود، یک «راهبرد و برنامه اقدام ملی تنوع زیستی» تدوین کند. از سال 1993 تاکنون، 191 کشور حداقل یک «راهبرد و برنامه اقدام ملی تنوع زیستی»تهیه کرده‌اند

هم زیست با طبیعت

هم‌زیست با طبیعت یک هدف جهانی برای توقف و معکوس کردن نابودی طبیعت تا سال 2030 بر اساس وضعیت پایه 2020 و دستیابی به بهبود کامل تا سال 2050 است. به عبارت ساده، به معنای تضمین طبیعت بیشتر در جهان در سال 2030 نسبت به سال 2020 و ادامه بهبودی پس از آن است

اقدامات و راهبردهای لازم برای دستیابی به هدف هم‌زیست با طبیعت بر تقویت تاب‌آوری اکوسیستم‌ها، حفاظت و غنی‌سازی تنوع زیستی، ذخیره کربن، حمایت از دسترسی به منابع طبیعی و کاهش خطرات بهداشتی برای جوامع تمرکز دارند تا هم رفاه انسانی و هم سلامت سیاره زمین را تأمین کنند

تحقق هدف هم‌زیست با طبیعت نیازمند تغییر جهت از شیوه‌های منفی است که به تخریب طبیعت می‌انجامد، به سمت شیوه‌هایی که آن را احیا و پایدار می‌کند، به‌طوری‌که منافع طبیعت حفظ و محافظت شود. با تضمین مشارکت های حیاتی طبیعت، گذار به وضعیت هم‌زیست با طبیعت به توسعه پایدار اجتماعی-اقتصادی می‌انجامد و بشر را به سمت روابط هماهنگ‌تر میان فعالیت‌های انسانی و سیستم‌های اکولوژیکی طبیعت هدایت می‌کند