Şeffaflıkla Yeniden İnşa Etmek: Gaziantep’te Temiz İnşaat Sistemi
30 December 2024
6 Şubat 2023’te Türkiye, binlerce bina ve altyapıyı harabeye çeviren, tarihinin en yıkıcı depremlerinden biriyle karşı karşıya kaldı. Yıkımın boyutu, yeniden inşa süreçlerinin etkili ve şeffaf bir şekilde yürütülmesine duyulan ihtiyacı gözler önüne serdi. Şimdi, ülkenin yeniden inşa çalışmalarına kapsamlı bir şekilde girişilirken, şeffaflığın ne kadar önemli olduğu ortaya çıktı.
Güneydeki yıkıcı depremlerin ardından, UNDP Türkiye Hızlandırma Laboratuvarı (AccLab); yenilikçi teknolojilerle enkaz yönetimi, deprem bölgesindeki ihtiyaç ve hareketliliğe yönelik etnografik bir çalışma, bölgede çalışan aktörlerin haritalandırılması ve hizmet sektörlerinin katılımcı bir biçimde haritalandırılması gibi toparlanma faaliyetlerine odaklandı. Ayrıca, AccLab, kamu inşaat projelerinde şeffaflık, hesap verebilirlik ve verimliliği sağlamak amacıyla Türkiye’de Temiz İnşaat Sistemi’nin kullanılmasını destekleyerek toparlanma çabalarına katkıda bulunmaya karar verdi.
Depremin en ağır hasarı verdiği Gaziantep’in Nurdağı ve İslahiye gibi ilçelerinde, yeniden inşa çalışmaları hakkında doğru ve güvenilir bilgilere yönelik acil bir ihtiyaç bulunuyor.
İşte bu noktada, yeniden inşa sürecini mümkün olduğunca şeffaf ve verimli hale getirmeyi amaçlayan yenilikçi bir dijital çözüm olan Temiz İnşaat Sistemi devreye giriyor.
Temiz İnşaat Sistemi Nedir?
Temiz İnşaat Sistemi, Güney Kore’nin Seul Büyükşehir Belediyesi tarafından geliştirilen bir platform. Ülkenin ileri düzey bilgi teknolojisi sektöründeki yenilikleri inşaat süreçlerine entegre etmeyi amaçlıyor. Bu sistemle birlikte Seul'deki inşaat faaliyet süreçleri, birbiriyle bağlantılı bir sistem ağı aracılığıyla yönetilerek işletiliyor ve halka açılıyor.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye, UNDP Seul Politika Merkezi’nin (USPC) sağladığı finansman ve teknik destek ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle bu sistemin Türkiye’nin deprem sonrası oluşan ihtiyaçlarına uyarlanabilmesi için çalışmalar yürütüyor. Proje, yerel bir teknoloji şirketi olan Türkgüven Yazılım ile birlikte yürütülerek, Gaziantep’teki kamu inşaat projelerinde şeffaflık, hesap verebilirlik ve verimliliği artırmayı hedefliyor.
Neden Önemli?
Depremlerin ardından yeniden inşa süreçlerinin yalnızca tuğla ve harçtan ibaret olmadığı, aynı zamanda güveni de yeniden inşa etmek olduğu açık. İnsanlar, yeniden inşa süreçlerinin sorumlu bir şekilde, tam şeffaflıkla ve yolsuzluğa fırsat vermeden yürütüldüğünü bilmek istiyor. Temiz İnşaat Sistemi, Allimi adındaki inşaata dair bilgilerin yer aldığı platformla tam da bunu yapmayı vadediyor. Vatandaşlar bu platformu kullanarak inşaat projelerindeki gelişmeleri gerçek zamanlı olarak takip edebilir; malzemelerin tam olarak nereden geldiğini, iş gücünün nasıl dağıtıldığını ve her bir projenin mevcut olarak ne durumda olduğunu görebilir.
Nasıl Çalışır?
Temiz İnşaat Sistemi, kamu inşaat projelerini yönetmek için dijital bir yol haritası gibidir. Halka açık bir portal sayesinde vatandaşlar, şehrin yeniden inşa süreçlerinin nasıl ilerlediğini şeffaf bir şekilde takip edebilir. İster okul, ister hastane ya da konut projesi olsun, herhangi bir anda neler yapıldığını görebilir. Sistem aynı zamanda vatandaşlarla iletişimi kolaylaştırıyor.
Temiz İnşaat Sistemi teknolojik bir yenilik olsa da etkisi sadece inşaatı daha verimli hale getirmekle sınırlı değil, özellikle de kriz zamanlarında halkla güveni yeniden inşa etmeye de katkıda bulunmayı amaçlıyor. Sistem inşaat sürecini şeffaf ve hesap verebilir hale getirerek, vatandaşların yalnızca bilgilendirilmesini değil aynı zamanda geri bildirimde bulunabilmelerini ve ilgili makamları hesap verebilir kılabilmelerini de sağlıyor.
Temiz İnşaat Sistemi’ni Türkiye’ye Uyarlamak: Şeffaflık ve Toplum Odaklı Kentleşmeye Doğru Bir Adım
Küresel çözümleri yerel bağlamlara uyarlarken ayrıntılar oldukça önemli. Bu, yalnızca başka bir yerde işe yarayan bir çözümü kopyalamayı değil; belirli bir topluluğun benzersiz zorluklarını ve fırsatlarını anlamak, ardından bu topluluğun ihtiyaçlarına, kültürel hassasiyetlerine ve yasal çerçevelerine uygun bir sistem tasarlamayı gerektirir. Bu durum, halihazırda 10'dan fazla ülkede kullanılan ve sürdürülebilir bir girişim olan Temiz İnşaat Sistemi gibi karmaşık bir sistemin uygulanmasında özellikle çok önemli. Türkiye'de, sistemin yerel yapıya uyacak şekilde özenle uyarlanması planlanırken, aynı zamanda başarıya ulaşması için de birkaç temel adımı takip etmek önem taşıyor.
Adım 1: İhtiyaç Analizi ile Yerel İhtiyaçları Anlamak
Herhangi bir sistemi uygulamadan önce şu soruyu sormak gerekiyor: Topluluğun tam olarak neye ihtiyacı var? Bu ihtiyaç analizi, yalnızca teknik özellikleri incelemekle sınırlı kalmayıp; yerel bağlamı anlamayı ve yasal çerçeveden mevcut altyapının kapasitesine kadar her şeyi değerlendirmeyi gerektirir.
Temiz İnşaat Sistemi yolculuğu, pilot projenin uygulanacağı Gaziantep’in özelliklerinin ayrıntılı olarak incelenmesiyle başlıyor. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi bu süreç için kilit bir rol oynuyor. Proje ekibi, belediye ile yapılan kapsamlı görüşmeler neticesinde; belediyenin iç yapısı, departmanları, projeyi yönetecek mevcut personeli ve halihazırda kullanılan yazılım araçları hakkında bilgiler ediniyor. Bu bilgiler, mevcut sistemlerin Temiz İnşaat Sistemi ile ne kadar iyi entegre olabileceğini değerlendirmek ve hem gerçekçi hem de bağlama duyarlı bir yerelleştirme planı hazırlamak için hayati öneme sahip.
Halen ihtiyaç analizi süreci devam ederken, özellikle Temiz İnşaat Sistemi'nin Gaziantep'in mevcut altyapısını ve dijital araçlarını nasıl tamamlayabileceğine odaklanılıyor. Bu iş birliğine dayalı yaklaşım, uyarlamaların yerel gerçekliklerin tam farkındalığıyla yapılmasını sağlayarak gereksiz aksaklıkların veya uyumsuzlukların önüne geçiyor.
Adım 2: Potansiyel Zorlukların ve Fırsatların Belirlenmesi
İhtiyaç analizi tamamlandıktan sonra bir sonraki adım, sistemin yerel ortamda nasıl işleyeceğini değerlendirmek. Bu, sistemin uygulanmasında kilit bir rol oynayacak olan Gaziantep Yapı ve İnşaat Departmanı gibi ana paydaşların kapasitesini ve potansiyelini değerlendirmeyi içeriyor.
Departmanın teknik kapasitesini, mevcut iş akışlarını ve yeni bir sistemi benimseme sürecinde karşılaşabileceği engelleri anlamak; Temiz İnşaat Sisteminin yerel operasyonlara nasıl sorunsuz bir şekilde entegre edilebileceğinin açıklığa kavuşturulmasına yardımcı olacak. Bu analiz, işlenmesi gereken veri türlerini, gerekli teknik altyapıyı ve sistemin etkinliğini sağlamak için gerekli olabilecek değişiklikleri de vurgular.
Başarılı bir uygulamanın yalnızca doğru teknolojiye sahip olmakla ilgili olmadığını unutmamak; aynı zamanda sistemi kullanacak kişilerin işi yapmak için ihtiyaç duydukları araçlara, eğitime ve desteğe sahip olduğundan da emin olmak önemli.
Adım 3: Yerel Kapasitenin Eğitimle Güçlendirilmesi
Teknik kapasite değerlendirildikten ve temel engeller belirlendikten sonraki adım, özel olarak hazırlanmış bir yerelleştirme planı geliştirmek. Bu plan, Temiz İnşaat Sistemi'nin belediyenin mevcut sistemleri ve inşaat sektörü ile nasıl entegre edileceğini, verilerin nasıl toplanıp yönetileceğini detaylı bir şekilde ortaya koyacak.
Yerelleştirme planının temel bileşenlerinden biri eğitim. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve diğer ilgili paydaşlar, sistemi etkili bir şekilde işletmek ve yönetmek için kapsamlı bir eğitime ihtiyaç duyacak. Doğru eğitim olmadan, en gelişmiş sistem bile beklenen etkiyi sağlayamaz. Bu nedenle yerelleştirme planı, teknik personelden son kullanıcılara kadar sürece dahil olan herkesin yeni sistemi nasıl kullanacağını anlamasını sağlamak için ayrıntılı bir eğitim programı içerecek.
Daha Geniş Perspektiften Baktığımızda Şeffaf, Toplum Merkezli bir Gelecek
Bu teknik adımlar önemli olmakla birlikte, çok daha büyük bir hikayenin yalnızca bir parçası. 2023 depremlerinin ardından Türkiye, şehirlerini yeniden inşa etme gibi devasa bir görevle karşı karşıya. Temiz İnşaat Sistemi gibi girişimler, vatandaşların kentsel kalkınmayı yöneten sistemlere güvenebileceği bir geleceğin oluşturulmasına yardımcı olarak çözümün bir parçası oluyor. Sistem; yerel yönetimler, inşaat şirketleri ve halk arasında daha şeffaf bir ilişki kurulmasına katkıda bulunarak, kentsel yeniden inşa çabalarının hem etkili hem de hesap verebilir olmasını sağlamada kritik bir adım olacak.
Proje 2025 yılında tamamlandığında, tamamen yerelleştirilmiş bir Temiz İnşaat Sistemi’nin hayata geçirilmiş olması hedefleniyor. Şeffaflık odaklı bu yaklaşım, vatandaşlara şehirlerinin kalkınma süreçlerinde aktif katılımcılar olmaları için ihtiyaç duydukları araçları sağlayarak daha kapsayıcı, bilgili ve güçlü bir toplum yaratmayı amaçlıyor.