Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye, Kilis ve Şanlıurfa’da kadın kooperatiflerine destek vererek atık malzemelerin geri dönüşümüne katkı sağlıyor, bölgede yaşayan geçici koruma altındaki Suriyeli ve ev sahibi topluluk üyesi kadınların iş gücüne katılımlarına ve sürdürülebilir gelir kaynakları elde etmelerine destek oluyor.

UNDP Türkiye, Suriye Krizine Yanıt ve Dayanıklılık Portfolyosu kapsamında, Amerika Birleşik Devletleri Nüfus, Mülteciler ve Göç Bürosu (USBPRM) tarafından finanse edilen “Ev Sahibi topluluklar İçin Etkin Kentsel Atık Yönetimi, Faz.2” Projesi’çatısı altında Kilis ve Şanlıurfa’da yer alan iki kadın kooperatifini destekliyor. Temel hedefi katılımcı atık yönetimi yoluyla geçici koruma altındaki Suriyelilerin ve ev sahibi topluluk üyelerinin sosyal uyumuna katkıda bulunmak ve belediyelerin atık yönetimi alanındaki kapasitesini güçlendirmek olan proje, Suriyeli nüfusunun yoğun olduğu, Kilis ve Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesinde belediyeler ile iş birliği içerisinde uygulanıyor. 

Ani nüfus artışı sebebiyle belediyelerin atık toplama ve atık yönetimi konusunda karşılaştıkları baskıyı ortadan kaldırmayı hedefleyen proje kapsamında UNDP Türkiye, yerel idareleri bölgelerde sıfır atık sistemlerinin kurulması, etkin, verimli ve sürdürülebilir atık yönetimi ve bertarafı konularında gerekli plan, strateji ve politikaların geliştirilmesi, bölge halkının ve projenin uygulandığı illerde yaşayan Suriyelilerin sıfır atık uygulamaları konusunda bilinçlendirilmesi ve geri dönüşüme teşvik edilmesi yoluyla destekliyor. Proje dahilinde belediyelere teknik ekipman, araç desteği, atık getirme merkezi kurulumu  sağlanıyor ve geri dönüşüm atölyeleri, mesleki eğitimler gibi aktivitelerle yerelde sıfır atık ve geri dönüşüm konularında toplum desteği oluşturulması amaçlanıyor. Proje kapsamında, Kilis ve Haliliye’de geri dönüştürülebilen materyallerden ikincil ürün üretimi yoluyla Türk ve Suriyeli kadınların sürdürülebilir gelir kaynakları elde etmeleri ve sosyal uyumlarına da katkı sağlanması amacıyla iki kadın kooperatifiyle de işbirliği yapıldı.  

Kilis’te 2008 yılında kurulan Kocabeyli, Karaçavuş, Süngütepe ve Saatli Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ine verilen destek kapsamında, prina atıklarından elde edilen zeytinyağının yerli zeytinyağı sabununa dönüştürülerek sürdürülebilir bir gelir elde edilmesi hedefleniyor. Zeytinyağı, ortalama %30 zeytin, %30 prina atıklarından ve %40 sudan üretilmekte ve proje dahilinde verilen destek neticesinde birlik tesislerinde oluşan ve çevreye zarar veren prina atıklarının işlenerek elde edilecek zeytinyağının sabuna dönüştürülmesi hedefleniyor. Halihazırda proje desteğiyle bölgede sabun üretim tesisi kurulmuş olup, zeytinyağından sabun yapma eğitimi de tamamlanmıştır Böylece, hem çevreye zararlı ve koku kirliliği yapan prina atıklarının dönüştürülerek çevrenin korunması, hem de bölgedeki Suriyeli ve ev sahibi topluluk üyesi kadınların iş gücüne katılarak sosyoekonomik açıdan güçlenmeleri ve sürdürülebilir geçim kaynaklarına erişimleri sağlandı.  

Şanlıurfa, Haliliye’de bulunan Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi’ne verilen destek kapsamında ise bitki veya çiçek yetiştirmede kullanılacak olan toprağın yapısını zenginleştirmek ve düzenlemek için kullanılan, doğal bir gübre olan kompost malzemesi, 7500 haneden ve 500 restorandan elde edilecek biyolojik olarak parçalanabilen atıklardan ve Eylül/Ekim ve Şubat/Mart aylarında parklardan ve bahçelerden budama atıklarından elde edilecek. 

Geri dönüşüm uygulamalarında Suriyeli ve ev sahibi topluluk üyelerine yönelik eğitimler dahilinde atık miktarını azaltmak ve bu alandaki farkındalığı artırmak amacıyla el işi üretimi konusunda özel beceri eğitimleri tamamlandı. Ev sahibi topluluk üyelerine göre istihdam şansı daha kısıtlı olan Suriyeli kadınlara da geçim kaynağı imkânı sunan eğitimler, aynı zamanda bölgede yaşayan kadınların sosyalleşmesini sağlayarak sosyal uyumu da güçlendiriyor. 

Kooperatiflere verilen destek kapsamında kurumların ihtiyaçlarını anlamak ve geçim kaynakları geliştirmek süreçlerini daha iyi yönetebilmek için her iki kooperatifle toplantılar gerçekleştirildi. Her iki kooperatifin birbirleriyle etkileşim ve dayanışma içinde olmalarını, çeşitli kurumların sağladığı eğitimlere ve bölge toplantılarına katılımlarını ve faaliyetlerinin sürdürülebilir olmalarını sağlamak amacıyla Kadın Emeği Değerlendirme Vakfı (KEDV)  ile de tanıştırıldı ve kadın kooperatif ağlarına dahil olmaları sağlandı.