Бишкек, 30–июнь 2024-жыл - 30дан ашык адистер жана министрликтердин, негизги ведомстволордун жана уюмдардын жетекчилери Кыргызстандын климаттык туруктуулугун камсыздоо үчүн инновациялык ыкма менен таанышышты. Европа Бирлиги тарабынан каржыланган "Борбор Азиядагы климаттын өзгөрүшү жана туруктуулук" регионалдык долбоорунун алкагында 29-30-июнда Кыргызстанда "климаттын өзгөрүшү жана өз ара байланыш жаатында негизги кызыкдар тараптардын жана чечим кабыл алуучу жактардын потенциалын жогорулатуу: "Суу-энергетикалык-азык-түлүк коопсуздугу жана саламаттык сактоо" (НЕКСУС)"деген темада эки күндүк семинар өттү. 

Суу сектору, айыл чарбасы, энергетика, саламаттыкты сактоо, айлана-чөйрөнү коргоо, Кыргызстандын өзгөчө кырдаалдарды башкаруу, билим берүү жана бейөкмөт уюмдардын өкүлдөрү, академиялык жана жаштар коомчулугу НЕКСУС ыкмасынын алкагында Кыргызстандын климаттык туруктуулугун камсыз кылуу үчүн инновациялык ыкма менен таанышышты. Семинардын программасы НЕКСУС ыкмасынын негизги концепциясы, анын милдеттери жана артыкчылыктары жана аны ар кайсы өлкөлөрдө ийгиликтүү колдонуу тажрыйбасы жөнүндө маалыматты камтыды. 

Макеев Таалайбек Мукашович, НЕКСУС боюнча машыктыруучу: "Иш-чара суу менен энергетиканын, суу менен азык-түлүк коопсуздугунун жана "суу жана ден соолук"темасынын өз ара байланышын актуалдаштыруу мүмкүнчүлүгүнө арналган. Тренингдин милдети кызыкдар тараптардын ар кандай топторунун өкүлдөрүн Кыргызстандагы өз ара байланышты жана көйгөйлөрдү актуалдаштырууга үйрөтүү.” 

НЕКСУС ыкмасы башкаруунун бардык деңгээлдеринде жана бардык масштабда ишке ашырыла турган социалдык-экономикалык өнүгүүнүн секторлор аралык, координацияланган жана интеграцияланган жолуна таза тармактык мамиледен фундаменталдуу өзгөрүүнү билдирет. Байланыш маанилүү ресурстарды экологиялык жактан туруктуу пайдаланууга жетишүү үчүн диалогдун жана чечимдерди кабыл алуунун негизи болуп саналат жана терс таасирин азайтышы мүмкүн климаттын өзгөрүшү экономикага, азык-түлүк коопсуздугуна жана калктын ден соолугуна. Суу-энергетикалык ресурстарды биргелешип пайдалануу, азык-түлүк коопсуздугу, калктын саламаттыгы жана климаттын өзгөрүшүнүн терс таасирин азайтуунун актуалдуу проблемаларын эске алуу менен Борбор Азия региону үчүн Нексус маанилүү мааниге ээ. 

Кыргыз Республикасынын суу ресурстары, Айыл чарба жана кайра иштетүү өнөр жай министрлигинин алдындагы суу ресурстары кызматынын директорунун орун басары Жайлообаев Абдыбай Шакирбаевич белгилегендей: "Суу ресурстарын пайдалануу чөйрөсүндө коңшу өлкөлөрдүн ортосундагы регионалдык кызматташуу маселелерин чечүү үчүн НЕКСУС ыкмасы абдан маанилүү болуп саналат. Бүгүнкү иш-чара министрликтердин жана ведомстволордун кызматкерлери, ошондой эле өкмөттүк эмес уюмдардын, жалпыга маалымдоо каражаттарынын өкүлдөрү үчүн абдан маанилүү жана пайдалуу болуп саналат.” 

Тренингдин жыйынтыгында ар кандай максаттуу топтордун өкүлдөрү болгон катышуучулар "Нексустук ыкманын" теориясын жана практикасын - өз ара байланышты: суу – энергетика – азык – түлүк коопсуздугу-климаттын өзгөрүү шарттарындагы ден соолукту толук түшүнө алуулары күтүлүүдө.  

Катышуучулар жогоруда көрсөтүлгөн өз ара байланыштагы алсыз жерлерди аныктоо, алардын себептерин жана кесепеттерин аныктоо, оюнчулардын ролу, өнүгүү сценарийлерин түзүү жана өз ара байланышкан туруктуулук камсыз боло турган сунуштарды иштеп чыгуу методдоруна окутулат.  

ЖМКнын маалыматы үчүн: Айнагүл Абдрахманова, БУУӨПнын коомчулук менен байланыш бөлүмүнүн башчысы, ainagul.abdrakhmanova@undp.org 

***

"Борбор Азиядагы климаттын жана туруктуулуктун өзгөрүшү" долбоору жөнүндө  

Долбоордун жалпы максаты Фергана өрөөнүндө — Кыргыз Республикасынын, Тажикстан Республикасынын жана Өзбекстан Республикасынын трансчек аралык зонасында туруктуулукту камсыз кылууга жана климатка туруктуу өнүгүүнүн моделдерин иштеп чыгууга көмөк көрсөтүү болуп саналат. Долбоор кызыкдар тараптардын жергиликтүү, улуттук жана региондук деңгээлдерде климаттык тобокелдиктер жөнүндө билимдерин жогорулатууга салым кошот; чечимдерди кабыл алуу жана трансчек аралык ресурстарды башкаруу үчүн тобокелдиктер жөнүндө маалымдоого көмөктөшөт, тобокелдиктерди азайтуу боюнча практикалык чараларды ишке ашырууга колдоо көрсөтөт.