พังงา 26 มกราคม พ.ศ. 2567 – โครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (UNDP) ร่วมมือกับกระทรวงมหาดไทย กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ASEAN) และสหภาพยุโรป จัดงานรำลึกครบรอบ 20  ปีสึนามิในมหาสมุทรอินเดีย ในวันที่ 26-27 ธันวาคม พ.ศ. 2567 ที่จังหวัดพังงา ประเทศไทย เพื่อเป็นการรำลึกถึงผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์สึนามิเมื่อปี พ.ศ. 2547 เหตุภัยพิบัติที่สูญเสียมากที่สุดครั้งหนึ่งในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก โดยงานรำลึกได้นำผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ที่มีทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ผู้เชี่ยวชาญ นักปฏิบัติการ และชุมชน มาหารือและส่งเสริมการเตรียมพร้อม ลดความเสี่ยง และรับมือกับภัยพิบัติใน 5 หัวข้อหลักคือ สาธารณสุขและเหตุฉุกเฉิน ระบบการเตือนภัยล่วงหน้า การวิจัยและนวัตกรรม การเตรียมพร้อมและรับมือกับภัยพิบัติอย่างครอบคลุม และเมืองที่สามารถตั้งรับกับภัยพิบัติ

กิจกรรมการรำลึกเหตุการณ์สึนามิ 20 ปียังรวมไปถึงการวิ่งและเดินร่วมกับทุกภาคส่วนและชุมชนกว่า 200 คนในบริเวณชุมชนบ้านน้ำเค็ม ในตำบลบ้านเมือง อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา ตามเส้นทางการรำลึกเหตุการณ์สึนามิ โดยกิจกรรมนี้ตั้งใจรำลึกถึงผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์สึนามิปี พ.ศ. 2547 และสร้างความตระหนักเกี่ยวกับการสร้างความเข้มแข็งในการรับมือมือกับภัยพิบัติ

โดยภายในกิจกรรมรำลึกเหตุการณ์สึนามิ UNDP และสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส ในการสนับสนุนของรัฐบาลญี่ปุ่น ได้จัดเวทีเสวนาในหัวข้อ โดยวงเสวนาได้นำชุมชน เยาวชน และนักปฏิบัติการจากหลายภาคส่วนมาหารือร่วมกันในหัวข้อฟังเสียงจากชุมชน: พลังความร่วมมือสู่การจัดการภัยพิบัติอย่างมีส่วนร่วม  ประกอบด้วย สรณัฐ ลือโสภณ ผู้อำนวยการส่วนสนับสนุนการมีส่วนร่วม กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ปุณฑริกา เกื้อสกุล เลขานุการสมาคมคนพิการภูเก็ต ทวิดา กมลเวชช รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร พรรณราย จรุงการ ผู้อำนวยการโรงเรียนเกาะไม้ไผ่ จังหวัดพังงา และตะวัน ทรายอ่อน (เยาวชน ทีมอาสาสมัครในหมู่บ้าน ปัจจุบันฝึกงานอยู่ปภ.จังหวัดพังงา)

UNDP ได้เริ่มทำโครงการโรงเรียนเข้มแข็งเพื่อการเตรียมความพร้อมรับมือสึนามิในเอเชียแปซิฟิกตั้งแต่ปีพ.ศ. 2560 โดยได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลญี่ปุ่น ที่มุ่งเน้นการสร้างความปลอดภัยของโรงเรียนที่ตั้งอยู่ในพื้นที่เสี่ยงภัยสึนามิร่วมกับกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และสภากาชาดไทย โดยโครงการนี้ได้พัฒนาแผนการอพยพสึนามิของโรงเรียนที่ได้ถูกนำไปทดลองและซ้อมในโรงเรียน 209 โรงตามแนวชายฝั่ง รวมถึงการซ้อมอพยพสึนามิกับนักเรียน 7,593 คน และเจ้าหน้าที่โรงเรียน 471 คน นอกจากนี้แผนการอพยพยังได้คำนึงการสื่อสารกับคนพิการทั้ง 7 ประเภทในเหตุฉุกเฉิน ซึ่งแผนอพยพสึนามิดังกล่าวได้พัฒนาเป็นคู่มือการอพยพสึนามิระดับชาติ ที่มีโรงเรียน 27,000 โรงนำไปปฏิบัติใช้ ในขณะที่ UNDP และรัฐบาลญี่ปุ่นได้สนับสนุนโรงเรียนมากกว่า 700 โรง ใน 24 ประเทศ ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ในการซ้อมอพยพสึนามิและจัดการเรียนการสอนเกี่ยวกับภัยพิบัติกับนักเรียน ครู เจ้าหน้าที่ท้องถิ่น และชุมชน 218,800 คน

โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 35 จังหวัดพังงาเป็นหนึ่งในโรงเรียน 240 โรงที่เข้าร่วมโครงการโรงเรียนเข้มแข็ง UNDP กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และสภากาชาดไทย โดยได้รับทุนสนับสนุนจากรัฐบาลญี่ปุ่น เพื่อพัฒนาแผนอพยพสึนามิระดับโรงเรียน ซ้อมอพยพสึนามิกับครูและนักเรียนทั้งหมด นอกจากนี้ครูปรัชญ์  สว่างพงศ์ ครูประจำโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 35 ยังได้รับการพัฒนาศักยภาพผ่านโครงการโรงเรียนเรียนเข้มแข็งฯ ให้เป็นผู้ฝึกซ้อม (Trainer) ครูในพื้นที่เสี่ยงสึนามิจังหวัดอื่น

โดยในวันที่ 26 ธ.ค. 2547 โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 35 จังหวัดพังงา ที่ตั้งอยู่ใกล้หาดบางสัก ถูกคลื่นยักษ์สึนามิซัดเสียหายทั้งหลัง เหลือเพียงแค่เสาธงชาติเพียงต้นเดียว ต่อมาได้มีการสร้างโรงเรียนขึ้นมาใหม่ โดยสร้างให้อาคารเรียนส่วนใหญ่ตั้งอยู่บนพื้นที่ที่สูงเหนือระดับคลื่นยักษ์ในครั้งนั้น ซึ่งโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 35 จังหวัดพังงาเป็นโรงเรียนประจำด้วย มีนักเรียนจำนวนหนึ่งที่พักที่โรงเรียน ดังนั้นจึงมีการออกแบบให้หอพักอยู่ในจุดที่ตั้งสูงที่สุดของโรงเรียน และจุดรวมพลอยู่ใกล้กับบริเวณหอพัก  ตามแนวทางการสร้างคืนใหม่ให้ดีกว่าเดิม หรือ Buildt Back Better ขององค์การสหประชาชาติ

เหตุการณ์สึนามิในวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2547 มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 230,000 ราย ใน 14 ประเทศ โดยมีผู้เสียชีวิต5,395 รายในประเทศไทย การสูญเสียจากเหตุการณ์นี้ยังนับเป็นหนึ่งในเหตุภัยพิบัติที่สร้างความเสียหายมากที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยปัจจุบันมีผู้คนทั่วโลก 700 ล้านคนที่เสี่ยงกับสึนามิ