O'zbekiston Respublikasining Jahon Savdo Tashkilotiga (JST) a'zo bo'lish bo'yicha ishchi guruhining 2021 yil dekabriga belgilangan 5-yig'ilishi arafasida, BMT Taraqqiyot dasturi, ANT “JST masalalari bo'yicha ekspertiza markazi” (Rossiya) bilan birgalikda seminarlar va JSTga a'zo bo'lish va uning ko'p tomonlama savdo qoidalari bo'yicha o'quv kurslari bo’lib o’tdi. Texnik qo'llab-quvvatlash, xususan, O'zbekiston davlat xizmatchilarining savdoni himoya qilish choralari, savdoni tarifsiz tartibga solish choralari, maxsus va differentsial rejim, Yevrosiyo iqtisodiy ittifoqiga (YeOII) qo'shilishning mumkin bo'lgan afzalliklari va qiyinchiliklari sohasidagi bilimlarini mustahkamlashga, JSTga a'zo davlatlar bilan xizmatlar va qishloq xo'jaligi mahsulotlari bozoriga chiqish bo'yicha muzokaralarga qaratilgan edi.

Salohiyatni oshirish bo’yicha besh haftalik tadbir 2021 yil 16 sentyabrdan 7 oktyabrgacha videokonferensaloqa orqali tashkil etildi. Unda O'zbekistonning JSTga kirishi bo'yicha muzokaralar jarayonida bevosita ishtirok etadigan vazirlik va hukumat idoralaridan 100 dan ortiq ishtirokchi qatnashdi. Dastur Rossiyaning JSTga a'zo bo'lishida ishtirok etgan ANT “JST masalalari bo'yicha ekspertiza markazi”ning savdo siyosati bo'yicha malakali mutaxassislar tomonidan o'tkazilgan to'rtta tematik seminar va ikkita treningni o’z ichiga oldi.

Ushbu texnik yordam (i) savdo tashkilotlarini himoya qilish choralari (antidemping, kompensatsiya va muhofaza choralari) to'g'risidagi JST qoidalarini amalga oshirish, (ii) JSTga qo'shilish uchun tarifsiz savdo to'siqlarini qo'llash, (iii) mahalliy ishlab chiqaruvchilarni mavjud mexanizmlar orqali qo'llab -quvvatlash va rivojlanayotgan mamlakatlar uchun alohida va differentsial rejim kabi muhim masalalar (iv) JSTga a'zo bo'lish jarayonida majburiyatlarni sinxronlashtirish va Yevrosiyo iqtisodiy ittifoqiga a'zo bo'lish, (v) JSTga a'zo davlatlar bilan xizmatlar va qishloq xo'jalik mahsulotlari bozoriga kirish to'g'risida muzokaralar strategiyasi va taktikasini qo'llab -quvvatlashni qamrab oldi.

Ta'kidlash joizki, seminar va treninglar interaktiv shaklda Jahon savdo tashkilotining bitimlari va qo'shilish jarayonining turli jihatlari bo'yicha guruh muhokamalari bilan o'tkazildi. Ishtirokchilar Rossiya Federatsiyasining JSTga kirishi bo'yicha sobiq bosh muzokarachi janob Maksim Medvedkovni tinglash imkoniyatiga ega bo'lishdi, u ikki va ko'p tomonlama muzokaralar olib borishda o'ziga xos tajribasi va Rossiya hukumatining JSTga a'zoligi doirasidagi majburiyatlarni bajarishning xususiyatlari bilan o'rtoqlashdi. U, shuningdek, Jahon savdo tashkilotiga a'zo bo'lish jarayoni katta resurslarni talab qilishini ta'kidladi. «Rossiya Federatsiyasi ko'p tomonlama savdo tizimining kuchli tarafdori sifatida O'zbekistonning Jahon savdo tashkilotiga to'laqonli a'zo bo'lish harakatlarini qo'llab-quvvatlaydi. Ishonchimiz komilki, JSTga a'zo bo'lish jarayonida to'plangan tajribamiz O'zbekistonlik hamkasblarimiz uchun JSTga a'zo davlatlar bilan savdo muzokaralarini olib borishda foydali bo'lishi mumkin», - dedi u.

BMTTDning doimiy vakili o'rinbosari Doina Munteanu hukumat o'z mutaxassislarini tayyorlashi va tashqi mutaxassislarga haddan tashqari qaram bo'lishining oldini olish zarurligini ta'kidladi. “Imkoniyatlarni oshirish - JSTga a'zo bo'lish jarayonining muhim elementi. Bu mamlakatning JST ishida to'laqonli a'zo sifatida samarali ishtirok etishiga asos yaratadi. BMTTD JSTga a'zo bo'lish yo'lida O'zbekiston hukumatini qo'llab -quvvatlashda davom etadi”, - deb ta’kidladi.

Kurslar natijalariga ko'ra, olingan bilim va ko'nikmalar, ayniqsa, joriy yilning dekabr oyida o'tkazilishi rejalashtirilgan O'zbekistonning JSTga a'zo bo'lish bo'yicha ishchi guruhining 5 -yig'ilishi doirasida JST a'zolari bilan ikki va ko'p tomonlama muzokaralar jarayonida foydali bo'lishi kutilmoqda.

Eslatib o'tamiz, O'zbekiston Jahon savdo tashkilotiga a'zo bo'lish bo'yicha muzokaralarni 2020 yil 7 iyulda, O'zbekistonning qo'shilish bo'yicha Ishchi guruhi to'rtinchi marta - oxirgi rasmiy uchrashuvidan qariyb 15 yil o'tgach, qayta boshladi.

O'zbekiston Respublikasining JSTga a'zo bo'lishining asosiy shartlaridan biri uning milliy qonunchiligi va tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solish amaliyotini Urugvay raundi kelishuvlari to'plami qoidalariga muvofiqlashtirish, shuningdek, Jahon savdo tashkilotining manfaatdor a'zolari bilan tovarlar va xizmatlar bozoriga chiqish to'g'risida ikki tomonlama shartnomalar tuzish hisoblanadi.

BMTTDning savdoni rivojlantirish sohasidagi faoliyati O'zbekistonni 2017-2021 yillardagi rivojlanish strategiyasiga muvofiq, shuningdek, BMTga a'zo davlatlar tomonidan qabul qilingan Barqaror rivojlanish maqsadlariga erishish uchun amalga oshiriladi.

***                                                                                                                  

BMT Taraqqiyot dasturining "O'zbekistonda savdo-sotiqni qo’llab-quvvatlash" loyihasi O'zbekistonning JSTga a'zo bo'lish jarayonini qo'llab-quvvatlash, savdoni rag'batlantirish, bandlik va potentsial yashil sektorlarda tovar ishlab chiqarish va eksport qilish imkoniyatlarini oshirish, iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik jihatdan barqaror o'sish sur'atlariga hissa qo'shish uchun mo'ljallangan.

Loyiha Rossiya Federatsiyasi hukumati tomonidan moliyalashtiriladi va BMT Taraqqiyot dasturi tomonidan O'zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi bilan hamkorlikda amalga oshiriladi.