Fujimin: Atrof-muhitni muhofaza qilgan holda o'simliklarning o'sishini tezlashtirish

26-August, 2024
a man standing next to a tree
Foto: BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP)

Qishloq xo'jaligi va bog'dorchilikning barqaror rivojlanishiga intilishda Fujimin kabi innovatsiyalar yetakchi hisoblanadi. Fulvik kislotalarga asoslangan ushbu ko'p qirrali yechim atrof-muhitni muhofaza qilish talablariga rioya qilgan holda o'simliklarning o'sishiga kuchli turtki beradi.

Fujimin tuproq holatini va o'simliklarning hayotiyligini qanday yaxshilashi haqida batafsil bilib olamiz.

a group of oranges in a garden

Fujimin texnologiyasi bilan yetishtirilgan pomidor

Foto: BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP)

Fujimin nima?

Fujimin - bu yog'och materiallari va organik kislotalardan foydalangan holda ommaviy ishlab chiqarish texnologiyasidan olingan fulvik kislotalarning eng zamonaviy eritmasi. Fulvik kislotalarning an'anaviy manbalaridan farqli o'laroq, ular odatda gumus qatlamidan chuqurroq yer ostidan olinadi va oz miqdorda bo'ladi. Ushbu ilg'or yechim mikroblarga qarshi jarayonning bir qismi sifatida tabiiy materiallardan foydalangan holda ishlab chiqariladi, bu esa atrof-muhitga salbiy ta'sir ko'rsatmasligini ta'minlaydi.

thing,toiletry,lotion

Fujimin mahsuloti

Foto: BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP)

Asosiy xususiyatlari va afzalliklari

Fujimin o'simlik salomatligi va tuproq sifati uchun ko'plab foydalari bilan mashhur bo'lgan tabiiy komponent - fulvik kislota kuchidan foydalanadi. Fujimin o'simliklar va ekinlarning o'sishini qanday yaxshilashi mumkin:

1. Fotosintez faollashadi

Fulvik kislotaning turli molekulyar massalari va ko'plab karboksil va fenolik alkogol guruhlari bilan noyob molekulyar tuzilishi fotosintezni faollashtirishda hal qiluvchi rol o'ynaydi. U fotosintez jarayoni uchun muhim bo'lgan temir va magniy kabi muhim minerallarni samarali o’zida ushlab qoladi. 

2. O'g'itlarni samarali assimilyatsiya qiladi

Ko'pincha o'g'itlar tuproqda to'liq erimasligi mumkin, bu esa samarasiz natija beradi. Fujimin bu muammoni o'g'it tarkibiy qismlarining erishi va so'rilishini rag'batlantirish, o'simliklar uchun ozuqa moddalarining mavjudligini ta'minlash orqali hal qiladi. Ushbu samarali ozuqa moddalarini yetkazib berish tizimi o'simliklarning o'sishiga yordam beradi va o'g'itlardan foydalanishni optimallashtiradi.

3. Tuproq pH buferlanishi

Tuproqning pH qiymati o'simliklarning sog'lig'iga sezilarli ta'sir ko'rsatishi mumkin. Fujimin kislotali va gidroksidi tuproqlarni himoya qilish orqali tuproq pH qiymatini barqarorlashtirishga yordam beradi. Ishqoriy sharoitda u pH ni neytral tomonga o'zgartiradi, kislotali tuproqlarda esa ishqoriy materiallar bilan birgalikda ishlaydi, pH tebranishlarini yumshatadi va o'simliklarning o'sishi uchun yanada qulay muhit yaratadi.

diagramma

Fujimin ta’sirining tasviri

Foto: BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP)

4. Tuzlanishning zararli ta'siriga qarshi kurashadi

Yuqori sho'rlanish o'simliklarning o'sishini jiddiy ravishda sekinlashtirishi mumkin. Fujimin tuproqda to'plangan tuzlarni olib tashlashga yordam berish orqali unga qarshi kurashadi. Fujimin yomg'ir va sug'orish natijasida tuproqdan tuzlarni olib tashlashga yordam beradi, olib tashlangan tuzni kristallashtiradi va uning tuproqqa qayta kirishiga yo'l qo'ymaydi. Bu tuz miqdori past bo'lgan tuproq muhitini yaratishga yordam beradi va shu bilan sho'rlanish bilan bog'liq zararni kamaytiradi.

5. O'simliklarning chidamliligini oshiradi

Oziq moddalarning so'rilishini yaxshilash, temir va magniy kabi zarur ionlarning mavjudligi o'simliklarni mustahkamlaydi va ularni noqulay atrof-muhit sharoitlariga chidamli qiladi. Ushbu chidamlilik o'simliklarning umumiy salomatligi va mahsuldorligiga hissa qo'shadi.

Nima uchun Fujiminni tanlash kerak?

Fujimin bu navbatdagi yana bir qishloq xo'jaligi mahsuloti emas, balki u ilg'or texnologiyalar va tabiiy resurslarning uyg'un aralashmasidir. Uning tarkibidagi fulvik kislota ekologik toza ishlab chiqarish jarayoni bilan birgalikda uni barqaror qishloq xo'jaligi uchun qimmatli vositaga aylantiradi. Tuproqni yaxshilash, ozuqa moddalarining so'rilishini yaxshilash va o'simliklarning chidamliligini oshirish orqali Fujimin o'simliklar o'sishini optimallashtirish va sayyoramizga g'amxo'rlik qilish uchun ishlab chiqaruvchilar uchun keng qamrovli yechimni taklif qiladi.

Fujimin texnologiyasi Orolbo’yi mintaqasida

a group of people standing on a dry grass field

Kegeyli tumanida Fujimin yordamida yetishtirilgan bug'doy

Foto: BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP)
a sign on the side of a dirt field

Mo'ynoq tumanida Fujimin yordamida guruch yetishtirish

Foto: BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP)

Qishloq xo'jaligi vazirligi bilan hamkorlikda, Yaponiya hukumati tomonidan moliyalashtiriladigan loyihamiz Chimboy, Kegeyli, Xo'jayli va Nukus tumanlarida Fujimin texnologiyasini joriy etdi. 2024-yil aprel oyidan beri biz bir qator sabzavotlar, o'simliklar va mevali daraxtlarni sinovdan o'tkazmoqdamiz. Chekka hududlarning qishloq xo'jaligi yerlarida urug'larni namlash, ildiz massasini kiritish, suspenziya, dalalarni yuvish, zarur laboratoriya tekshiruvlarini vaqti-vaqti bilan o'tkazish va o'simliklarni yetishtirish jarayonini diqqat bilan kuzatib borish kabi bir necha usullar qo'llanilib kelmoqda. Tajriba 2024-yil noyabr oyida vegetatsiya davrining oxirigacha davom etadi va natijalarni e’lon qilamiz. 

Bugungi kunda Qoraqalpog'iston Respublikasida (15 ta tuman) jami sug'oriladigan 460,4 ming gektar yer maydonlaridan 420,9 ming gektari (91,4 %) turli darajada sho'rlangan, shundan 142,6 ming gektari (31 %) kuchsiz, 139,5 ming gektar (30,3 %) o'rta darajada, 69,4 ming gektar (15,1 %) kuchli darajada va 69,5 ming gektar (15,1 %) juda kuchli darajada sho'rlangan yerlar mavjud. Yuqori sho’rlanish tuproq degregatsiyasining asosiy sababidir va bu o’z-o’zidan qishloq xo’jaliging rivojlanishiga salbiy ta’sir ko’rsatadi.

Ushbu bosqichda bizning tajribamizning oraliq natijalarini quyidagi jadval orqali ko'rishingiz mumkin. Jadvalda Chimboy, Xo'jayli va Nukus tumanlarida Fujimin 4 l/ga preparati yordamida dalalarni an'anaviy yuvish bilan solishtirganda tuproqda topilgan tuzlar soni ko'rsatilgan:

jadval
Foto: BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP)
UNDP-UZB-FUJIMIN16-2024
Foto: BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP)

Natijalardan ko'rinib turibdiki, Fujimin bilan 4 l/ga foydalanganda 50-60% ko'proq zaharli tuzlar yuvilgan.

Quyidagi havola orqali siz maqsadli hududlarda turli ekinlarni yetishtirish uchun Fujimin qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot olishingiz mumkin.

Sinovning yakuniy natijalari kech kuzda ma’lum qilinadi.

Loyiha haqida: BMTTDning “Iqlimga chidamli qishloq xoʻjaligi orqali Orolboʻyi mintaqasida barqarorlikni qoʻllab-quvvatlash loyihasi" Yaponiya hukumati tomonidan moliyalashtirilgan bo’lib, 2023-2025 yillarda amalga oshirilmoqda. Qoraqalpog'istonning eng zaif hududlarida yashovchi aholining iqtisodiy va ijtimoiy xavfsizligi bilan bog’liq muammolarini bartaraf etishga qaratilgan va ular Orol dengizidagi inqirozni bartaraf etish bo'yicha O'zbekiston hukumatining siyosati va strategiyalariga to'liq mos keladi.