BIOFIN
Bioxilma-xillikni moliyalashtirish tashabbusi (BIOFIN) II bosqich
Loyihaning maqsadi:
O‘zbekiston BIOFIN (Bioxilma-xillikni moliyalashtirish) tashabbusiga 2021-yilda qo‘shildi. BMTTDning Toshkentdagi vakolatxonasi O‘zbekiston hukumati bilan hamkorlikda bioxilma-xillikni moliyalashtirish strategiyasi va siyosatini qayta ko‘rib chiqmoqda. Loyihada, shu hududda joylashgan davlat, nodavlat va xususiy sektorlar manfaatlarini ta’minlash uchun, hamkorlik va inklyuziv yondashuvlardan foydalaniladi. Xususan, BIOFIN O‘zbekiston jamoasi tegishli vazirlik va idoralar (ecologiya, iqtisodiyot va moliya, o‘rmon, gidrometeorologiya, qishloq va suv xo‘jaligi) va fuqarolik jamiyati tashkilotlari (qushlarni himoya qilish, asalarichilik va boshqa sohalar) bilan yaqin hamkorlikda ishlaydi, shuningdek, o‘z faoliyatini ular bilan muvofiqlashtirgan holda olib boradi.
Bioxilma-xillikni moliyalashtirish tashabbusi (BIOFIN) global dasturdir. Unda bioxilma-xillikni muhofaza qilish uchun sarflangan harajatlarning joriy darajasini o‘lchash, kelajakda moliyalashtirish ehtiyojlarini baholash hamda moliyaviy vositalar va yechimlardan foydalanish bo‘yicha kompleks rejalarni yaratish metodologiyasi ishlab chiqilgan. Ushbu metodologiya sinovdan o‘tkazilib doimiy ravishda takomillashtirilib boriladi. Bular moliyalashtirishni ko‘paytirishga, sarf-xarajatlarning zararli ta'sirini kamaytirishga va bioxilma-xillikni nazorat qilishning moliyaviy samaradorligini oshirishga xizmat qiladi.
Hozirgi kunda Oʻzbekistonning biologik xilma-xilligi fanga maʼlum boʻlgan 27 mingga yaqin turni oʻz ichiga oladi. Shundan 11 mingga yaqin tur - yuqori qon tomir o‘simliklari, moxlar, likenlar, zamburug'lar va suv o‘tlari, 15,6 mingdan ortiq turlar esa fauna vakillaridir. Oʻzbekistonda yuqori tomirli oʻsimliklar endemizmi 8% ga yaqin. Relikt endemiklari umumiy endemik turlarning 10-12% ni tashkil qiladi.
Asosiy maqsadlar:
BIOFIN bosqichma-bosqich moslashtirib boriladigan metod orqali mamlakatlarni milliy siyosiy muloqotini va transformatsiya jarayonlarini boshlashda qo‘llab-quvvatlaydi. Ushbu metod biologik xilma-xillikni saqlab qolish uchun moliyalashtirishning joriy yondashuvi va shu sohada milliy rejalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish, maqsadlarga erishish uchun zarur bo‘lgan yondashuv o‘rtasidagi tafovutni bartaraf etish maqsadida kerakli resurslarni safarbar qilish va zarur bo‘lgan siyosatni aniqlashni nazarda tutadi.
Kutilayotgan natijalar:
- Biologik xilma-xillik va ekotizim xizmatlarini sanoat va rivojlanish siyosatiga integratsiya qilish, rejalashtirish va moliyalashtirish;
- Biologik xilma-xillik va ekotizim xizmatlarini boshqarish, saqlash uchun moliyaviy ehtiyojlarni baholash;
- Biologik xilma-xillikni moliyalashtirish ehtiyojlarini qondirish uchun turli xil moliyalashtirish manbalarini aniqlash, birlashtirish va tartibga solish, resurslarni safarbar qilish rejasini ishlab chiqish;
- Resurslarni safarbar qilish rejasiga kiritilib tanlanlab olingan variantlarni sinovdan o‘tkazish.