LocationsBMGÖM we Türkmenistanyň hökümeti durnukly saglyk ulgamlaryny döretmek üçin hyzmatdaşlygy giňeldýärler
February 27, 2023
BMGÖM we Türkmenistanyň hökümeti durnukly saglyk ulgamlaryny döretmek üçin hyzmatdaşlygy giňeldýärler
Aşgabat, 2023-nji ýylyň 27-nji fewraly: Şu gün Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş Maksatnamasy (BMGÖM) we Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi (TSGDSM) ýokanç däl keselleri bejerişe elýeterligi gowulandyrmak we keselleriň kliniki barlaghana kesgitleýiş pudagynda milli mümkinçilikleri ýokarlandyrmak üçin täze saglyk taslamalaryna gol çekdiler.
BMGÖM-iň Türkmenistandaky hemişelik wekili: "BMGÖM bilen Türkmenistan Hökümetiniň arasynda ýurduň saglygy goraýyş ulgamyny güýçlendirmek üçin hyzmatdaşlygyň giňelendigini bellemekden hoşal, bu durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde strategiki hyzmatdaş hökmünde BMGÖM-ä bolan ynamyň artýandygyny görkezýär" -diýip belläp geçdi.
Hususan-da, BMGÖM ýurduň saglyk ulgamyny berkitmek boýunça milli tagallalary goldamak üçin aşakdaky täze bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirip başlady:
- “2023-2024-nji ýyllar üçin Türkmenistanda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we bejermek, ene we çaganyň saglygy üçin zerur dermanlar bilen üpjün etmek” taslamasy, milli saglyk ulgamynyň ÝDK-lere, seýrek kesellere garşy göreşmek hem-de Türkmenistanda ene we çaga saglygyny gowulandyrmak maksady bilen güýçlendirmek. Taslama, ÝDK we beýleki keselleri bejermek üçin derman satyn almak arkaly ýokary hilli we elýeterli dermanlara elýeterliligi üpjün eder. Taslama, 2020-2021-nji ýyllar üçin ÝDK-lerde ilkinji BMGÖM/TSGDSM taslamasy tarapyndan başlanan derman satyn almalaryny dowam etdirer. Taslamanyň şulary öz içine alýandygyny bellemek möhümdir: 1) dünýäde gaty gymmat bolan seýrek we orfan keseller üçin dermanlar bilen üpjün etmek, bu hassalary maliýe kynçylyklary sebäpli has ejizleşdirýär, 2) ÝDK hassalary üçin dermanlar bilen üpjün etmek, şol sanda iň ejiz ilat toparlarynyň arasynda; 3) göwrelilik, çaga dogurmak we dogurmakdan soňky döwürde aýallar üçin dermanlar bermek arkaly aýallaryň saglygyna goşant goşmak.
- “2023-2024-nji ýyllarda Türkmenistanda kliniki barlaghana hyzmatlaryny güýçlendirmek” taslamasy, milli saglyk ulgamlarynyň keselleriň kliniki barlaghana diagnostikasy pudagynda kuwwatyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Taslama, umumy ýokanç keseller, ýokanç däl keseller, hirurgiýa, adatdan daşary ýagdaýlar, enelere we çagalaryň saglygy we başgalar ýaly iň köp ýaýran keselleri takyk we wagtynda anyklamak üçin elýeterliligi, ygtybarlylygy we iň häzirki zaman laboratoriýa synagyny üpjün etmek üçin saglygy goraýyş hyzmatlaryna goldaw berer. Bu taslama ilatyň köpüsine hyzmat edýän başlangyç saglygy goraýyş barlaghanalaryna goldaw berer diýip belläp geçmek möhümdir. Ilkinji lukman-sanitar kömegi (ILSK) derejesinde ýaşaýan ýerine ýakyn ýerde laboratoriýa hyzmatlarynyň bolmagy gender päsgelçiliklerini azaldar we zenanlar we gyzlar üçin laboratoriýa synaglarynyň doly toplumyna, şol sanda göwrelilik, çaga dogurmak we dogurmakdan soňky döwürde laboratoriýa synaglaryna deň mümkinçilik berýär. Taslama, esasanam ILSK-e ýok bolsa, hyzmatlaryň bahasyny we transport çykdajylaryny azaltmak arkaly laboratoriýa hyzmatlaryndan peýdalanýan ejiz adamlara kömek eder.
Türkmenistanyň hökümeti tarapyndan takmynan 78 million ABŞ dollary möçberinde maliýeleşdirilen bu taslamalaryň ikisiniň hem saglygy goraýyşyň ähliumumy gurşawyna (SÄG) we Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmegine möhüm goşant goşmagyna garaşylýar. “Ýurtda saglygy goraýyşyň ähliumumy gurşawyny üpjün etmek we milli saglyk ulgamynyň pandemiýa we ýiti kesellere durnuklylygyny güýçlendirmek, täsirli netijeleri görkezýän hyzmatdaşlygymyzyň esasy ugurlaryndan biridir. Diňe saglygy goraýyş pudagynda geçen we häzirki hyzmatdaşlygymyzyň mukdary takmynan 150 million ABŞ dollaryna barabardyr we bu serişdeleriň köpüsini Türkmenistan hökümeti berýär "- hanym Sahakýan diýip belläp geçdi. - “BMGÖM bilen Türkmenistanyň arasynda saglygy goraýyş pudagynda uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň gazanan üstünlikleri BMGÖM-iň Dolandyryjysynyň we Global gaznanyň Ýerine ýetiriji Müdiriniň Onuň Alyhezreti Türkmenistanyň Hormatly Prezidentine iberen minnetdarlyk hatlarynda öz beýanyny tapdy. BMGÖM we hyzmatdaşlarymyzyň milli saglyk ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmäge, hiç kimi galdyrmazlyga taýýardygyny görkezdi. "
***
BMGÖM takmynan 170 ýurtda we sebitde garyplygy ýok etmek, deňsizligi we aýrylmagy azaltmak we ýurtlaryň ösüşini dowam etdirip bilmekleri üçin durnuklylygy ýokarlandyrmak üçin işleýär. Birleşen Milletler Guramasynyň ösüş gullugy hökmünde BMGÖM ýurtlara Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde möhüm rol oýnaýar.
