Mamlakatlar va hamjamiyatlarni tengsizlikni kamaytirish, inklyuzivlikni qoʼllab-quvvatlash, iqlim oʼzgarishiga qarshi kurashish va iqtisodiy imkoniyatlarni ochish uchun dastak sifatida raqamli texnologiyalardan foydalanishni qoʼllab-quvvatlash maqsadida yangi reja ishga tushirilmoqda. 2022-2025 yillarga moʼljallangan yangi Raqamli strategiya orqali BMTTD Barqaror rivojlanish maqsadlariga (BRM) erishishga qaratilgan ishlarni tezlashtirish maqsadida doimiy oʼzgarib borayotgan raqamli voqelikdan oʼzib ketishni maqsad qilgan.

Oʼzining yangi strategik rejasini amalga oshirish imkonini beruvchi uchta omildan biri sifatida raqamlashtirish BMTTDning katta maqsadlariga erishishga yordam beradi. Bu 100 mln kishi qashshoqlashishining oldini olishni qoʼllab-quvvatlashni va 500 mln kishi sof energiyadan foydalanishida yordam berishni oʼz ichiga oladi. 

Raqamli texnologiyalar, masalan, fuqarolik faolligini va siyosiy ishtirokini oshirish orqali demokratiya va inson huquqlarini rivojlantirishi mumkin. Yoki mamlakatlar korruptsiyaga imkon yaratadigan holatlarni kamaytirgan holda aniqlash, maʼlumotlarni almashish va toʼlovlarni amalga oshirish uchun foydalanishi mumkin boʼlgan raqamli jamoat tovarlari koʼrib chiqiladi. Sunʼiy intellekt va raqamli texnologiyalar tufayli 2030 yilgacha global uglerod chiqindilari miqdori 10-20 foizga kamayishi mumkin. 

“Raqamli texnologiyalar yangicha ishlash va fikrlash usullarini ragʼbatlantiradi, biz tasavvur qilmagan imkoniyatlarni ochib beradi”, deydi BMT Taraqqiyot dasturi maʼmuri Аxim Shtayner. “Masalan, bu siyosatdonlarga bizning tabiiy dunyomiz, masalan, oʼrmonlar, marjon riflari yoki muzliklar real vaqtda qanday oʼzgarib borayotganini va qaerda chora koʼrish kerakligini yaxshiroq tushunishga yordam beradi. Masalan, BMTTDning Data Futures Platform platformasiga qarang. U siyosatdonlarga vaktsina olishda tengsizlik kabi muhim sohalardan xabardor boʼlish uchun eng soʼnggi maʼlumotlar va tahliliy maʼlumotlarni taqdim etadi”. 

BMTTD eng zarur boʼlgan keng koʼlamli rivojlanish yechimlarini topishda raqamli texnologiyalarni ishlab chiqish va ulardan foydalanishda hamjamiyatlarni qoʼllab-quvvatlamoqda. Bir yil ichida BMTTD 82 mamlakatga COVID-19 pandemiyasiga javoban 580 dan ortiq raqamli yechimlarni tatbiq etishda yordam berdi. Bu raqamli moliyadan foydalanishdan tortib, lokdaun paytida uylarini tark eta olmaydigan odamlar uchun pul oʼtkazmalarini osonlashtirishni oʼz ichiga oladi, jumladan, mamlakatlarga raqamli tayyorgarlik ishlab chiqishda yordam berish; COVID-19 boʼlimlarida xizmat koʼrsatadigan robotlar bilan taʼminlash. 

“Oʼtgan yil davomida hamkorlarimiz oʼrtasida milliy darajada strategik raqamli transformatsiyani qoʼllab-quvvatlashga boʼlgan talab ortdi”, - deydi BMTTD Raqamli texnologiyalar boʼyicha Bosh direktori Robert Opp. “BMTTD hozirda 35 ta mamlakatni raqamli transformatsiya paytida qoʼllab-quvvatlamoqda. Bu ilgʼor koʼmak koʼrsatilishida tashkilotimizga boʼlgan katta ishonchdan darak beradi”. 

BMTTD Oʼzbekistonda mahalliy oʼziga xoslikni yaxshi tushunishni ilgʼor xalqaro tajriba bilan uygʼunlashtirgan holda АKT va elektron hukumatni rivojlantirish sohasida hukumatning koʼp yillik hamkori hisoblanadi.

Oldingi loyiha va dasturlarimizning bir qismi sifatida biz elektron hukumatning qonuniy va institutsional asoslarini takomillashtirish, raqamli xizmatlardan foydalanuvchi uchun raqamli yechimlar va platformalarni yaratish, hukumatning hisobdorligi va shaffofligini taʼminlash uchun ochiq maʼlumotlar va elektron ishtirok kontseptsiyalarini targʼib qilishda hamkorlik qildik.

Raqamlashtirish boʼyicha “Oʼzbekistonda raqamli transformatsiyaga koʼmaklashish” deb nomlangan maxsus loyiha doirasida BMTTD inklyuziv va foydalanuvchiga yoʼnaltirilgan xizmatlarni taqdim etishga, maʼlumotlarga asoslangan va platformaga asoslangan yondashuv va innovatsiyalarga eʼtibor qaratgan holda Oʼzbekiston Аxborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligini davlatning raqamlilashtirish boʼyicha yirik dasturini amalga oshirishda qoʼllab-quvvatlamoqda.

Xususan, ushbu qisqa muddatli oʼzaro hamkorlikning bir qismi sifatida biz:

- mamlakatning sunʼiy intellektga boʼlgan ehtiyojlarini oʼrganish asosida Oʼzbekistonda sunʼiy intellektni rivojlantirish milliy strategiyasini ishlab chiqdik;

- 148 nafar bosh raqamli zobitlar va davlat xizmatchilarini sunʼiy intellekt, elektron hukumat reytingi va raqamli transformatsiyaning asosiy tamoyillari boʼyicha oʼqitdik;

- sogʼliqni saqlash sohasida kichik miqyosdagi sunʼiy intellektga asoslangan yechimlarni sinovdan oʼtkazdik va mashinalarni oʼzbek tilini tushunishga oʼqitish uchun ochiq oʼzbekcha ovozli maʼlumotlar toʼplamini yaratdik.

Bundan tashqari, 2021 yilda BMTTD Аxborot texnologiyalarini rivojlantirish vazirligi bilan birgalikda Oʼzbekistonning raqamlashtirish sohasidagi tayyorgarligini baholadi, shuningdek, raqamli transformatsiya uchun imkoniyatlarni aniqlash maqsadida mamlakatni raqamlashtirishni 5 ta asosiy yoʼnalish – infratuzilma, hukumat, tartibga solish, tadbirkorlik va odamlar boʼyicha tahlil oʼtkazdi. Ushbu baholash natijalari 2022 yil mart oyida eʼlon qilinadi. 

Umuman olganda, oʼzaro bogʼliqligi tufayli raqamli komponentlar BMTTDning samarali boshqaruv, inklyuziv oʼsish va iqlim oʼzgarishiga qarshi kurashish boʼyicha Oʼzbekistonda amalga oshirilayotgan deyarli barcha tadbirlarida mavjud. Xususan, biz raqamlashtirishdan quyidagi maqsadlarda foydalanamiz:

- qishloq joylarda va mahallalarda davlat xizmatlaridan foydalanish imkoniyatlarini takomillashtirish, elektron sud va elektron parlament tizimlarini joriy etish, korruptsiyaga qarshi kurashish, raqamli iqtisodiy diplomatiya salohiyatini oshirish;

Rasm: BMTTD O'zbekiston

- yoshlar, xotin-qizlar va aholining ehtiyojmand qatlamining raqamli sohadagi bilimlarini oshirish va raqamli tadbirkorlikni qoʼllab-quvvatlash orqali ularning bandligi va farovonligini oshirish;

- Orol dengizi inqirozining ijtimoiy va iqtisodiy oqibatlarini yumshatish, yashil texnologiyalarga oʼtishni ragʼbatlantirish va qishloq xoʼjaligi va iqlim boʼyicha aqlli yechimlarni joriy etish.

BMTTD, shuningdek, texnologiyalardan masʼuliyatli va barqaror foydalanish boʼyicha hamkorlikka koʼmaklashish uchun global va mahalliy korxonalar hamda tadbirkorlar, olimlar, tadqiqotchilar, yoshlar va siyosatdonlar bilan hamkorlik qiladi. Ushbu muhim suhbat BMTTD tezlashtiruvchi laboratoriyalari tarmogʼi faoliyatiga yordam beradi, chunki u mahalliy rivojlanish uchun yechimlarni ishlab chiqadi va kengaytiradi, ushbu yechimlarning koʼpchiligi raqamli yechimlardir.

Ushbu muhim muloqot BMTTD tezlashtiruvchi laboratoriyalari faoliyatiga yordam beradi, chunki u mahalliy rivojlanish uchun yechimlarni ishlab chiqadi va kengaytiradi.

BMT Bosh kotibining Raqamli hamkorlik boʼyicha “Yoʼl xaritasi” va Bizning umumiy kun tartibimizda taqdim etilgan doiraga asoslangan strategiya BMTning arzon keng polosali aloqadan foydalanishni kengaytirish va aholining asosiy qatlamlari, shu jumladan xotin-qizlar va nogironlarning raqamli imkoniyatlarini oshirish boʼyicha global saʼy-harakatlarini toʼldiradi, shu bilan bir qatorda inson kamolotini ragʼbatlantirgan holda ish oʼrinlari kabi yangi imkoniyatlar yaratib beradi.

“Ushbu soʼnggi raqamli strategiya BMTTD bir joyda turmasligini koʼrsatadi. Global maqsadlar biz uchun yoʼl koʼrsatuvchi boʼlib xizmat qiladi, biz barcha uchun raqamli kelajakni taʼminlashga yordam berish uchun yaqin ufqdan ham uzoqroqqa nazar tashlaymiz”, deya qoʼshimcha qildi Аxim Shtayner.

Koʼproq maʼlumot: digitalstrategy.undp.org