[YAKUNLANGAN] Tog‘li hududlarda o‘rmonlardan va tabiat resurslaridan barqaror foydalanish va boshqarish
Global ahamiyatga ega bo‘lgan bioxilmaxillikni muhofaza qilish maqsadida muhim tog‘li hududlarda o‘rmonlardan va tabiat resurslaridan barqaror foydalanish va boshqarish
Loyihaning qisqacha tavsifi:
Loyihaning maqsadi - "O'zbekistonning biologik xilma-xil baland tog'li ekotizimlarida tabiiy resurslarni saqlash va ulardan barqaror foydalanishni kuchaytirish". Ushbu tog 'ekotizimlarining ekologik buzilishining asosiy omillari quyidagilarni o'z ichiga oladi: (i) tog' o'rmonlarida, dashtlarda va sub-alp o'tloqlarida chorva mollarini boqishning barqaror emasligi va yaxshi tartibga solinmagan darajasi; (ii) qishloq jamoalarining tog 'o'rmonlaridan isitish va pishirish uchun yoqilg'iga yuqori darajada bog'liqligi; va (iii) yovvoyi tabiatni keng miqyosda brakonerlik qilish, tabiiy yirtqichlarni qasosan o'ldirish hollari ko'payishi. Ushbu bosimlar ostida ijtimoiy va iqtisodiy muammolar, shu jumladan qishloq xo'jaligi va yog'och mahsulotlariga bo'lgan talabning ortishi, ishonchsiz er egaligi va tog'li ekotizimlarni saqlash uchun imkoniyatlarning pastligi yotadi. Loyiha O'zbekistondagi qor qoplilarining tarqalish doirasiga qamrab olinadi. Qor leoparlari tarqalish doirasi 3 diskret "qor leopar landshaftlarini" o'z ichiga oladi, g'arbiy Tyan-Shanda Ugam-Chotqol qor leoparlari landshafti; Pomir-Olaydagi Hisor va Zomin qor leoparlari manzaralari. Loyihaning aksariyat natijalari va tadbirlari ushbu "qor qoplonining landshaftlari" ning ikkitasiga yo'naltirilgan: (i) G'arbiy Tyan-Shanning Chatkal, Pskem va Ugam tizmalarining g'arbiy qismida joylashgan Ugam-Chotqol qor leopar landshafti; va (ii) Pomir Olayidagi Hisor tizmasining g'arbiy yon bag'irlarida Hisor qor leopar landshafti.
Kutilayotgan natijalar:
- Davlat kadastrini amalga oshirish uchun atrof-muhit xaqida ma'lumotlarning sifatini oshirilishi;
- Qor qoploni va uning ozuqalari xaqidagi bilimlarning holati yaxshilanishi;
- Ugom-Chotqol Davlat milliy bog'ida bioxilmaxillikni saqlashning asosiy xududlarida boshqaruv samaradorligini oshirilishi;
- Xisor davlat qo'riqxonasining bioxilmaxillikni saqlash darajasini kengaytirilishi va oshirilishi;
- Muhofazalanayotgan tabiiy xududlarga maxalliy uyushmalarning jalb etilishi va nafliligini oshirilishi;
- Yaylovlardan barqaror foydalanish amaliyotini rag'batlantirilishi;
- Maxalliy uyushmalarni jalb etgan holda o'rmonlardan barqaror foydalanish darajasini barqarorlashtirilishi;
- Bioxilmaxillikni saqlash, monitoring qilish va qonunlarga rioya qilishni ta'minlash sohasidagi muassasalararo (idoralararo) muvofiqlashtirishni yaxshilanishi;
- Transchegaraviy rejalashtirish va boshqarish salohiyatini mustahkamlanishi.